„Polacy ratujący Żydów – Nie tylko Ulmowie” – premiera trzeciego odcinka serii IPN pt. „Bunkier pod łóżkiem. Rodzina Kobylców.”

„Bunkier pod łóżkiem. Rodzina Kobylców.” to historia rodziny, która ryzykowała własnym życiem, by ratować Żydów po likwidacji getta w Sosnowcu i Będzinie w sierpniu 1943 r.

- Osoby w nich przebywające miały zostać wywiezione do niemieckiego obozu KL Auschwitz. Nielicznym udało się przetrwać dzięki ukryciu w tajnych bunkrach. Jeden z nich znajdował się w domu rodziny Kobylców w Michałkowicach, ówcześnie wsi pod Siemianowicami Śląskimi.

Dom, w którym mieszkali Karolina i Piotr Kobylec z dziećmi znajdował się przy ul. Stabika 4. Mieczysław, jeden z synów, w tajemnicy przed rodzicami ukrył u siebie młodą żydowską dziewczynę. Gdy wyszło to na jaw, zapadła decyzja, by pod podłogą w kuchni zbudować bunkier.

- Kryjówka była wyposażona w wentylację i światło oraz miejsca do spania. Spora powierzchnia dawała schronienie kilkunastu osobom, choć zdarzało się, że przebywało w niej ich nawet kilkadziesiąt – przekazuje Monika Kobylańska, asystent prasowy IPN.

Według szacunków w okresie od jesieni 1943 r. do stycznia 1944 r. w domu rodziny Kobylców schronienie znalazło ok. 70 Żydów. Wśród nich byli Kasia Szancer, Fela Katz, Shmuel Ron i Chajka Klinger – młodzi członkowie ruchu oporu. W pomoc tym osobom angażowali się także sąsiedzi z okolicznych domów.

- Żydzi z kryjówki w Michałkowicach starali się o przerzut na Słowację i Węgry, aby stamtąd dostać się już bezpośrednio na Bliski Wschód. W organizację transportu na Słowację zaangażowany był Mieczysław Kobylec, dzięki jego staraniom na Słowację udało się przedostać kilkunastu grupom – opowiada Monika Kobylańska.

Jedna z grup została zatrzymana przez Niemców 10 stycznia 1944 r. Mieczysława Kobylca aresztowano i wysłano do KL Auschwitz.

- W tym samym czasie aresztowano także Piotra, Wiktora i Alojzego Kobylców. Niemieccy okupanci uwięzili Piotra w KL Auschwitz, a Mieczysława wkrótce przenieśli z KL Auschwitz do KL Gross-Rossen, gdzie był więziony aż do wyzwolenia obozu – przekazuje IPN.

Monika Kobylańska dodaje, że dzięki staraniu Żydów ocalonych w Michałkowicach, Piotr, Karolina, Mieczysław, Klara i Wiktor zostali uhonorowani Medalem Sprawiedliwi wśród Narodów Świata.

- Instytut Pamięci Narodowej cyklem filmowym „Nie tylko Ulmowie” oddaje hołd ofiarom Zagłady, a także Polakom, którzy stracili życie, by chronić swoich żydowskich współobywateli w okresie zbrodniczej okupacji niemieckiej na ziemiach polskich. Dobitnym przykładem tego okrucieństwa była zbrodnia dokonana przez Niemców na dziewięcioosobowej Rodzinie Ulmów oraz na ośmiu członkach rodzin Goldmanów, Grünfeldów i Didnerów. 24 marca br. przypada 80 rocznica tej niemieckiej zbrodni – przypomina Monika Kobylańska.

Wcześniejsze odcinki serii można znaleźć na stronie ipn.gov.pl. Kolejne będą prezentowane do końca maja w każdy piątek o godz. 10.00.

Według ocen naukowców, w czasie II wojnie światowej Niemcy zamordowali około tysiąca Polaków za pomoc Żydom. Dzięki postawie wielu mieszkańców Polski udało się uratować kilkadziesiąt tysięcy polskich obywateli pochodzenia żydowskiego.