Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Portrety cieszynianek: Modystka Zofia Leitner, która założyła pierwsze nad Olzą kino

Katarzyna Koczwara
Nauki zawodu pobierała w Wiedniu. Miała tytuł Cesarsko-Królewskiego Dostawcy Dworu. Jej firma do dziś działa w Cieszynie. Od początku prowadzona była przez kobiety.

Cieszyn na przełomie wieku XIX i XX był miastem renesansu, a na pewno był jednym z najbogatszych miast monarchii austro-węgierskiej. Rozwijający się tutaj przemysł powodował, że w ogóle Śląsk Cieszyński był jedną z najbogatszych prowincji cesarstwa. W Cieszynie pojawiały się przeróżne firmy, jedną z nich jest istniejąca nieprzerwanie od 1888 roku firma modniarska. Ta firma od początku jest prowadzona przez kobiety, jej założycielką była Zofia Leitner- zauważa Władysława Magiera, historyczka z Cieszyna.

Rodzina Zofii do Cieszyna sprowadziła się z Austrii na początku XVIII wieku. Zofia urodziła sie w 1868 roku, po ukończeniu szkoły u sióstr Boro-meuszek, w wieku lat 13, została wysłana do Wiednia na naukę modniarstwa u tamtejszych mistrzów rzemiosła. Kiedy wróciła, ojciec pomógł jej założyć warsztat. Był to drugi tego typu warsztat w Cieszynie. Mieścił się przy ulicy Głębokiej 28.

- Mając 22 lata wyszła za mąż za Hermana Martina, kupca z Zaolzia. W ciągu sześciu lat urodziła czworo dzieci. Mimo tego cały czas prowadziła i rozwijała zakład. Zatrudniała także czeladniczki, sporo ich wyuczyła. Gdy nagle owdowiała, w wychowywaniu dzieci pomagała jej mama. Sama z wielkim zaangażowaniem prowadziła warsztat, by utrzymać rodzinę - mówi historyczka.
W 1902 wyszła ponownie za mąż za austriackiego inżyniera Józefa Leitnera. Z tego związku na świat przyszło troje dzieci. Cały czas prowadziła warsztat, a w 1910 takich firm jak jej było już dziesięć.

- Wiąże się to z faktem, że w ówczesnym czasie kobiety musiały chodzić z nakrytą głową. Mowa jest oczywiście o mężatkach. Jeśli nie ubierały cieszyńskiej sukni i nie miały czepca, to musiały mieć coś na głowie. Dlatego kapelusze, wszelkie nakrycia głowy, były tak popularne. Zakład Zofii wzorowany był na warsztatach wiedeńskich. Panowała w nich żelazna dyscyplina. Sama Zofia obdarzona była niezwykłym talentem. Potrafiła dopasować kapelusz do urody klientki. Wszystkie elegantki z okolicy zaopatrywały się w kapelusze u Lei-tnerki. Wysyłała też kapelusze do Wiednia. Jako modystka otrzymała tytuł Cesarsko-Królewskiego Dostawcy Dworu. Swoje dwie córki, Marię i Józefinę, także wysłała na naukę do Wiednia. Potem wróciły do Cieszyna, by kontynuować dzieło matki - przyznaje Władysława Magiera.

Myli się ten, kto myśli, że całe jej życie koncentrowało się na rodzinie i pracy. Na ulicy Śrutarskiej w Cieszynie na początku lat dwudziestych założyła pierwsze nad Olzą kino. Puszczano w nim nieme filmy, a o oprawę muzyczną zadbali jej dwaj synowie.

Zofia Leinter jako szefowa
Firma prosperowała znakomicie, panowała w nim żelazna dyscyplina, a ją samą ze względu na niewysoki wzrost, nazywano Napoleonem. Czuła się przede wszystkim cieszynianka. Właścicielką sklepu i warsztatu stała się ponowie w okresie II wojny światowej. Ponieważ miała obywatelstwo austriackie. Córki, jako Polki, warsztatu prowadzić nie mogły. Po 1946 roku sklep przejęła córka Józefina. Maria emigrowała do Austrii, podobnie jak reszta rodzeństwa. Zofia odmówiła, powiedziała, że jest cieszynianką, że tu przeżyła całe życie. W ostatnich latach prawie oślepła, wówczas zaćma była praktycznie nieuleczalna. Nie mniej prawie do końca życia zachowała pogodę ducha, doradzała córce i zajmowała się wnukami. Niestety, nigdy więcej nie spotkała dzieci, które wyjechały do Austrii. Zmarła w 1955 roku, została pochowana na cmentarzu komunalnym - mówi Władysława Magiera.

*PREZENTY NA DZIEŃ KOBIET 2014 - NAJLEPSZE POMYSŁY
*PIĘKNE DZIEWCZYNY CHCĄ BYĆ MISS POLONIA - ZDJĘCIA Z CASTINGU W KATOWICACH
*TVP ABC I TV TRWAM NA MULTIPLEKSIE. Jak odbierać, jak przeprogramować dekoder?
*GALA NIEGRZECZNI - DODA POBIŁA SIĘ Z SZULIM - NOWE FAKTY i ZDJĘCIA

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!