Rybnik na archiwalnych zdjęciach z lat 70., 80. i 90. w kolorze. Rynek, Jezioro Rybnickie, osiedla, kopalnie i rybniczanie z tamtych lat!

W 1950 roku Rybnik stał się samodzielnym powiatem miejskim, a równocześnie dołączono do niego Zamysłów oraz kolonię Wawok, wcześniej część Orzepowic. To wydarzenie stało się kamieniem milowym w kształtowaniu unikalnej struktury miasta. Stopniowo wzrastała liczba ludności zarówno w samym Rybniku, jak i w jego sąsiednich miejscowościach.

W 1960 roku sam Rybnik miał już 34,1 tysiąca mieszkańców, a liczby te rosły również w Niedobczycach, Boguszowicach oraz Chwałowicach. Niedobczyce uzyskały status miasta w 1954 roku, a Boguszowice i Chwałowice stały się osiedlami typu miejskiego.

Kolejne etapy rozwoju przyniosły nadanie praw miejskich dla Boguszowic i Chwałowic w 1962 i 1967 roku. W 1957 roku oficjalnie ustanowiono Rybnicki Okręg Węglowy (ROW), będący nową aglomeracją miejską.

W 1973 roku dokonano kolejnego poszerzenia granic Rybnika, włączając do niego miasto Chwałowice oraz gromady wiejskie Orzepowice, Rybnicka Kuźnia, Wielopole i Zebrzydowice. W 1975 roku połączono Rybnik z Boguszowicami i Niedobczycami, a w 1977 roku częściami miasta stały się Grabownia, Golejów, Kamień, Chwałęcice i Stodoły.

Następstwem tych zmian była gwałtowna ekspansja demograficzna. Przyłączenia, napływ ludności do pracy w przemyśle oraz wysoki przyrost naturalny spowodowały skokowy wzrost liczby mieszkańców z 44 tysięcy na początku lat 70. do ponad 122 tysięcy w 1980 roku.

W latach następnych miasto dynamicznie się rozwijało. Budowane były nowe osiedla mieszkaniowe, zarówno na zachód od śródmieścia, jak i w sąsiednich miastach i dzielnicach przykopalnianych. Intensywnie rozwijała się również zabudowa jednorodzinna.

W centrum miasta powstawały nowe obiekty, takie jak Teatr Ziemi Rybnickiej, bloki przy ulicy Kościuszki czy Spółdzielczy Dom Handlowy Hermes.

Jednym z kluczowych przedsięwzięć tego okresu była budowa Elektrowni Rybnik, trwająca od 1969 do 1978 roku. Wraz z nią powstało imponujące sztuczne Jezioro Rybnickie, które w latach 80. stanowiło 9,6% ogólnopolskiej produkcji energii elektrycznej.

Transformacja ustrojowa po 1989 roku niosła ze sobą nowe wyzwania. Część zakładów przemysłowych doświadczyła upadku, jednak miasto adaptowało się do nowych warunków.

Przemiany obejmowały m.in. likwidację Huty Silesia, restrukturyzację Browaru, a także budowę nowych zakładów, takich jak Tenneco czy utworzenie podstrefy Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Rybnickiej Kuźni.

Dzięki tym przemianom Rybnik nie tylko przetrwał, ale także kontynuował swoją historię jako dynamiczne miasto, z nowoczesną infrastrukturą, różnorodną zabudową i bogatą kulturą.

Miasto Rybnik, z urokliwą nazwą, której korzenie sięgają okresu przedindustrialnego, kryje w swoich zakamarkach fascynującą historię, nierozerwalnie związaną z rybactwem i malowniczymi stawami.

Nazwa Rybnika wprost odnosi się do czasów, gdy mieszkańcy utrzymywali się głównie z rybactwa, a w okolicy dzisiejszego śródmieścia istniały liczne stawy zasilane wodami Nacyny. Określenie to wywodzi się bezpośrednio od staropolskiego słowa oznaczającego staw hodowlany dla ryb, używane do XVII wieku i nadal funkcjonujące w dialekcie śląskim i czeskim (rybník).

Pierwsza wzmianka o Rybniku pochodzi z 1223 roku, zapisana jako Ribnich. Inne średniowieczne formy nazwy to m.in. Ribnik (1228, 1337) i Ribinek (1327). Zmieniające się formy zapisów pochodzą z różnych okresów historycznych, a w XV-wiecznej Kronice raciborskiej pojawia się zapis Reibnig. W języku łacińskim używano przymiotników takich jak Ribnicensis czy Rybniczensis.

Mimo drobnych odchyleń w pisowni na przestrzeni wieków, nazwa miasta nie ulegała większym zmianom. Na mapach nowożytnych pojawiały się pewne odmiany, takie jak Rybnig czy Ribnik, ale na pieczęciach miejskich nazwa zawsze pozostawała zgodna z historycznym zapisem.

Warto zauważyć, że nazwy innych miejscowości tworzących obecnie dzielnice Rybnika również mają słowiańskie korzenie. Przez wieki zachowywały swoją pierwotną formę, ulegając jedynie dopasowaniu fonetycznemu i ortograficznemu w poszczególnych językach, jak np. polskie Boguszowice, Niedobczyce, Zamysłów czy czeskie Bohušovice, Nedobčice, Zámyslov.