Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Szołtysek: Co na obiad? Żur i banie - takie godanie

Marek Szołtysek
Marek Szołtysek
Marek Szołtysek ARC
W śląskiej kulturze tak to jest, że gdy się dziecko dopytuje, co będzie dzisiaj na obiad - to można mu na odczepnego powiedzieć: Żur i banie! Dowcip i złośliwość tego ausdruku polega na tym, że dawniej na Śląsku bardzo często to jedzono, więc się ludziom czasem mierziło.

O ile jednak dzisiaj przeróżne żury okraszone szynkami czy kiełbasami robią w domach i restauracjach furorę, to bania, czyli dynia, ciągle czeka na swój triumfalny powrót na nasze stoły. Na razie można kupić oliwę z pestek dyni, pestki dyni sprzedawane luzem, pieczywo z pestkami dyni, konfitury z dyni i dynię w całości, która najczęściej chyba jest używana jako materiał dekoracyjny albo halloweenowe straszydło po amerykańsku.

Gdy się jednak zerknie na kuchnię śląską w starym stylu, to z dyni robiono wtedy głównie marynaty oraz kompot, jedzono jej pestki oraz miąższ potarty dodawano do fankuchów, czyli naleśników i ajerkuchów, czyli racuchów. Natomiast w czasach wielkiej biedy, zwłaszcza w połowie XIX wieku, z potartej dyni gotowano przeróżne zupy. Dynie bowiem można długo przechowywać, nawet do wiosny. Dlatego nawet jak ktoś jesienią albo zimą na dynię grymasił, to na przednówku zajadał ją, by nie cierpieć głodu.

Najpopularniejszą potrawą z dyni wśród Ślązoków - co potwierdzają moje wspomnienia z dzieciństwa oraz liczne rozmowy - jest kompot z goździkiem i octem. Dzieciom często on nie smakował, ale dorośli jedli go na deser. Najpierw wypijali napój, a potem łyżeczką wyjadali pokrojony w kostkę miąższ.

A oto mój rodzinny przepis na kompot z bani: Bierzemy połowę dyni wielkości piłki do koszykówki. Usuwamy miąższ i obieramy skórkę oraz kroimy na małe kostki. Wrzucamy to do około 3 litrów gotującej się wody oraz dodajemy łyżeczkę soli, około 10-15 kawałków goździka oraz dużo cukru do smaku. Gotujemy do miękkości, a minutę przed zdjęciem z pieca dolewamy małą szklaneczkę winnego octu. Całość trzeba wystudzić i kompot z bani jest gotowy.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!