Tarnowskie Góry na przełomie stuleci – tak niedawno wyglądało górnośląskie miasto. Zobacz ZDJĘCIA

Historia Tarnowskich Gór jest ściśle związana z rozwojem przemysłu górniczego. Wydobywano tu rudy srebra i ołowiu, a później także cynku. Legenda głosi, że pierwszą bryłę srebronośnego kruszcu wyorał z ziemi chłop Rybka. Miało się to stać ok. 1490 roku.

Historycy podają, że pierwszym rynkiem w mieście był obecny plac Gwarków. Szybki rozwój miasta związany z wydobyciem kruszców sprawił, że zaistniała potrzeba wyznaczenia nowego, większego rynku – tego, który znamy do dziś. Płyta rynku w Tarnowskich Górach ma nietypowy, trapezoidalny kształt. Plac ma 108 metrów długości, 75 m szerokości od strony zachodniej i 52 metry od strony wschodniej. Jego nieregularny kształt wynika z faktu, że prace górnicze prowadzono kilka stuleci temu nawet w ścisłym centrum miasta. Gwarkowie budowali swoje domy bezpośrednio obok szybów, bez ustalonego porządku.

Górnictwo w Tarnowskich Górach mogło kwitnąć dzięki tzw. „aktowi wolności górniczej” nadanemu w 1526 r. przez księcia opolsko-raciborskiego Jana II Dobrego oraz margrabię Jerzego von Ansbach. Dwa lata później pierwsi urzędnicy zaczęli prowadzić rachunki tutejszego górnictwa, a od 1529 r. – pierwsze księgi kopalniane. W tym samym roku tarnogórski Urząd Górniczy otrzymał własną pieczęć i herb. Spacerując uliczkami Tarnowskich Gór warto zatrzymać się przy adresie Gliwicka 6. Znajdujący się tu tzw. Dom Florczaka to najstarszy budynek murowany, jaki powstał w mieście, był także pierwszą wspomnianego Urzędu Górniczego.

Spacerując po rynku w Tarnowskich Górach łatwo zauważyć liczne zabytkowe budowle otaczające plac – pochodzący z XIX w. ratusz i XVIII-wieczny ewangelicki Kościół Zbawiciela. Rynek otoczony jest wieloma domami wybudowanymi w XVI wieku, w jednym z nich (Dom Sedlaczka) swoją siedzibę ma Muzeum w Tarnowskich Górach.

Wychodząc z rynku i idąc na południe w stronę wspomnianego placu Gwarków szybko dojdziemy do Kościoła św. Apostołów Piotra i Pawła. Jego historia sięga początków XVI wieku. W tym miejscu w w 1529 r. wybudowano drewnianą świątynię, którą już 2 lata później przebudowano na murowaną. Wchodząc do kościoła warto zwrócić uwagę na ambonę rozciętą na stół ołtarzowy oraz podstawę i baldachim dla figur patronów świątyni. W kościele uwagę przykuwają również 42-głosowe organy z 1927 r. oraz witraże z początku XX wieku, które uchodzą za jedne z najpiękniejszych na Śląsku.

W Tarnowskich Górach znajduje się wiele więcej zabytków. Jednym z nich jest dworzec kolejowy z 1888 roku. Można tu również znaleźć liczne kościoły oraz bodaj najważniejszy zabytek miasta – wpisaną na listę światowego dziedzictwa UNESCO kopalnię rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi.