Tarnowskie Góry: Rezerwat Segiet został powiększony. To "Zielona Perła Bytomia i Tarnowskich Gór"

Na najwyższym wzniesieniu wyżyny śląskiej, czyli garbie tarnogórskim u podnóża szczytu Srebrnej Góry, dokładnie 347 m n.p.m. 17 lutego oficjalnie, na wniosek leśników Nadleśnictwa Brynek powiększono rezerwat przyrody Segiet, nazywany przez tubylców "Zieloną perłą Bytomia i Tarnowskich Gór”. Zwiększył swą powierzchnię z 24,54 ha, do 92,29 ha. Ponadto powiększyła się także otulina wokół rezerwatu, czyli tzw. "strefa ochronna", która wynosi ponad 140 hektarów.

Warto dodać, że to wyjątkowy obszar przyrodniczy wpisany na na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Chociaż teraz jest tu zielono, kiedyś podobno ten teren wyglądał całkowicie inaczej...

- Pamiętam jak za bajtla łaziłem tutaj z ojcem - opowiada nam pan Waldemar, którego spotkaliśmy w rezerwacie. Przyszedł tutaj na spacer. - Jeszcze z pięćdziesiąt lat temu to była zwykła góra. Niesamowite co przyroda potrafi zrobić w tak krótkim czasie. Sam tych drzew w ogóle nie było. Tej trawy, mchu. Ino same błoto. Dzisiaj to wygląda zupełnie inaczej - dodaje.

Faktycznie teren na przestrzeni lat zmienił się nie do poznania. Trudno się dziwić, w końcu to właśnie ta ziemia związana jest od 800 lat z działalnością górniczą. - Już w średniowieczu górnicy wydobywali na tej ziemi rudę srebra i ołowiu. Największy rozwój wydobycia na tej ziemi datujemy na drugą połowę XVIII wieku. Wtedy powstała tutaj nieopodal Kopalnia Fryderyk, która zajmowała się wydobyciem rud srebra. Niedaleko była umiejscowiona sztolnia, której jedna z odnóg haczyła o tę Srebrną Górę. Jak to zwykle bywa, każde działanie inżynieryjne, a takie tutaj miało miejsce, musi podlegać pewnym wzmocnieniom. W tamtych czasach używano do tego drewna. Tutejsze lasy były mocno eksploatowane, a drewno wykorzystywane na poczet wzmocnienia szybów - opowiada Adam Mazur, zastępca nadleśniczego Nadleśnictwa Brynek.

W początkach XX w., w okolicach 1905/1908 roku grupa lokalnych przyrodników zainteresowała się resztką lasu, który został i chcieli go objąć ochroną. - Niestety burzliwe dzieje nie pozwoliły tego dokonać. Były to czasy I wojny światowej, powstań śląskich, czasy II wojny światowej. Do tego pomysłu powrócono w momencie kiedy tymi terenami zarządzały Lasy Państwowe. Ówcześni leśni dalej się opiekowali tym lasem. W efekcie powołano 27 kwietnia 1953 roku powołano rezerwat Segiet. Był to malutki rezerwat niespełna 25 hektarowe - dodaje.

Jak się okazało, ta decyzja miała ogromny wpływ na to, co stało się później... - Wydawałoby się, że to nic znaczącego, ale właśnie dzięki niemu (rezerwatowi Segiet - przyp. red.) ten przemysł od strony obszaru wydobycia Dolomitów nie rozwinął się w tę stronę i las nie został poświęcony dla dobra przemysłu lat 70 minionego wieku. Stąd rola tego lasu była dla naszej nawet współczesnej historii niezwykle istotna - mówi Arkadiusz Czech, burmistrz Tarnowskich Gór.

Po prawie siedemdziesięciu latach od utworzenia rezerwatu, śląscy leśnicy z dumą powiększają go prawie czterokrotnie! Jak zapowiadają leśnicy na tym nie koniec. - To jest dla nas bardzo ważne, żeby udostępniać coraz więcej obszarów leśnych społeczeństwu lokalnemu - Tarnowskich Gór, Bytomia, okolicznych miejscowości. Ciągle szukamy nowych terenów o walorach przyrodniczych - mówi Józef Kubica, dyrektor generalny Lasów Państwowych.

Okoliczni mieszkańcy z chęcią korzystają z uroków rezerwatu. - To wspaniała wiadomość! - komentuje pan Waldemar, gdy tylko usłyszał, że rezerwat powiększono. - Przychodziłem tu z ojcem, teraz chodzę z wnukami, pewno i wnuki będą tu spacerować ze swoimi dziećmi. To piękny las, nie można go zniszczyć - dodaje.

Jak wyjaśnia Damian Ziber, dyrektor regionalny lasów państwowych w Katowicach, rezerwat jest naprawdę wyjątkowy. charakteryzuje dobrze zachowanym ponad 150 letni drzewostanem bukowym, w którym drzewa osiągają wysokość niemal 40 m. Jest jednym ze 108 rezerwatów podlegających Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach. - Na 635 hektarów, którymi gospodarujemy, 40 proc. drzewostanu objęte jest różnoraką formą ochrony - rezerwaty, ochrony krajobrazu czy stref. Leśnicy dbają o nie całe czas - dodaje.

Wśród szaty roślinnej rezerwatu zinwentaryzowano około 125 gatunków roślin naczyniowych i 40 mszaków. Szczególnie cenne są występujące i objęte ochroną ścisłą gatunki tj.: lilia złotogłów oraz buławnik mieczolistny. Osobliwością przyrodniczą rezerwatu jest jeden z najrzadszych polskich storczyków - obuwik pospolity. Występuje także wiele cennych gatunków owadów, ptaków, ssaków, gadów oraz płazów

Na szczególną uwagę zasługują jednak nieczynne wyrobiska, znajdujące się pod rezerwatem w których zlokalizowane jest największe śląskie zimowisko nietoperzy. Gatunki jakie można wyróżnić to m.in. nocek duży, gacek brunatny, nocek rudy, nocek Brandta, nocek wąsatek, nocek Natterera, nocek orzęsiony, mroczek późny, gacek szary i nocek Bechsteina. W celu ochrony tych gatunków te podziemne labirynty zostały włączone do sieci Natura 2000 jako Podziemia Tarnogórsko-Bytomskie. - Na terenie rezerwatu można odnaleźć wiele śladów długotrwałych przekształceń związanych z działalnością człowieka, dawne wyrobiska górnicze rudy żelaza, galmanu, galeny i srebra pozyskiwanych metodą odkrywkową. - mówi Dyrektor Generalny Lasów Państwowych Józef Kubica - Liczne zapadliska, wykroty, głębokie leje (warpie), rumosz skalny, wały skały płonnej, usypiska i wystające z gruntu skały dolomitowe tworzą szczególny, unikatowy krajobraz - wyjaśnia Józef Kubica..

Pamiętajmy, że oczywiście rezerwaty można zwiedzać, ale trzeba zachować pewne zasady. - Przede wszystkim musimy wiedzieć czy do rezerwatów można wejść. Większość obiektów jest niedostępna. Jesteśmy w rezerwacie Segiet, w którym wyznaczony jest szlak turystyczny, dlatego apelujemy, żeby poruszać się po tym szlaku. Zachowajmy też ciszę, nie śmiećmy po sobie, starajmy się biwakować, czy też urządzać strefy odpoczynku poza obszarem chronionym - apeluje Natalia Zapała, rzecznik prasowy Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach.