Zniszczony fresk Księżnej Jadwigi. Felieton Marka Szołtyska

Bona też najczęściej jest kojarzona jako osoba, która sprowadziła do Polski niektóre warzywa i zachęcała do ich jedzenia na krakowskim dworze królewskim. I jeszcze trzeba powiedzieć, że wspomniana królowa Bona, już jako wdowa, na stare lata, w 1556 roku postanowiła wrócić do swego rodzinnego Bari, gdzie rok później zmarła.

Pochowano ją tamtejszej bazylice św. Mikołaja, gdzie też po latach jej córka Anna Jagiellonka zleciła mistrzowi florenckiemu Santiemu Gucci wykonanie nagrobku. Składał się on z trzech części. Pierwsza część, to naturalnych rozmiarów klęcząca postać królowej Bony, wyrzeźbiona z białego marmuru. Część druga, to nastawa ołtarzowa wyrzeźbiona z czarnego i białego marmuru, gdzie między kolumnami stoją statuy dwóch patronów, św. Stanisława z Krakowa i św. Mikołaja z Bari.

Te dwie części przetrwały do dzisiaj i można je oglądać w centralnym miejscu prezbiterium bazyliki w Bari. Była jednak jeszcze trzecia część nagrobku. Stanowiły ją freski, malowidła ścienne w tamtejszym prezbiterium. Przedstawiały one między innymi świętych patronów Polski, czyli św. Kazimierza królewicza, św. Stanisława Kostkę oraz św. Jadwigę (!), księżnę śląską. Ale te malowidła już nie istnieją.

Na początku XX wieku, nie bacząc na historyczną i artystyczną wartość kompozycji, te dzieła sztuki bezpowrotnie zniszczono, poprzez skucie całego tynku do gołego kamienia. Osobiście bardzo mi żal zniknięcia św. Jadwigi z włoskiego Bari, bowiem tamtejszą bazylikę odwiedzają miliony pielgrzymów i znawców sztuki a jej nieistniejące już malowidło na skalę międzynarodową pokazywało św. Jadwigę jako patronkę Polski, mimo iż Śląsk w czasach powstawania nagrobka był już w granicach innych państw. Więc malowidło było żywym dowodem, że w świadomości Polaków i obcokrajowców Śląsk pozostawał jako polska kraina.
A dzisiaj niektórzy próbują w to wątpić, twierdząc nawet, że polskość Śląska wymyśliło dopiero kilku oszołomów w czasie powstań śląskich – co jest absolutną nieprawdą!