39. rocznica pacyfikacji kopalni Wujek. Bez oficjalnych uroczystości. Cześć pamięci ofiar będzie można oddać indywidualnie i wirtualnie

W środę, 16 grudnia, mija 39 lat od krwawej pacyfikacji kopalni Wujek w Katowicach. Protest rozpoczął się po wprowadzeniu stanu wojennego, na wieść o zatrzymaniu szefa zakładowej Solidarności Jana Ludwiczaka. 14 grudnia pierwsza zmiana górników rozpoczęła strajk. Dwa dni później milicja użyła broni palnej przeciwko strajkującym pracownikom zakładu. Zginęło dziewięciu górników, wielu zostało rannych. Wydarzenia te zapisały się na kartach historii jako największa tragedia stanu wojennego.

W tym roku uroczystości pod kopalnią nie będzie

Od 1989, co roku 16 grudnia, przed kopalnią odbywały się uroczystości upamiętniające ofiary tamtej tragedii. Najczęściej składały się na nie apele, przemówienia oficjeli, okolicznościowe biegi pamięci górników i palenie zniczy. W ostatnich latach w obchodach rocznicowych brał udział także premier Mateusz Morawiecki.

- W tym roku pandemia koronawirusa pokrzyżowała plany i trzeba było zmienić dotychczasową formułę obchodów. Oficjalnych uroczystości rocznicowych nie będzie. Za to każdy może oddać hołd zamordowanym indywidualnie i wirtualnie. Do czego gorąco zachęcamy - mówi Robert Ciupa, dyrektor Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności, które odpowiada za organizację obchodów.

Od godziny 9 rano do 19 wieczorem wartę honorową przy Pomniku-Krzyżu, upamiętniającym ofiary pacyfikacji, będą pełnić górnicy. O pełnych godzinach zapłoną znicze, będące częścią konstrukcji monumentu. Także 16 grudnia, przez cały dzień, na potrzeby indywidualnej modlitwy za zabitych, otwarty będzie kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego przy ul. Pięknej w Katowicach. Z kolei o godz. 10 w Archikatedrze Chrystusa Króla odprawiona zostanie msza św. w intencji górników poległych podczas pacyfikacji, a o 11 w Katowicach zawyją syreny alarmowe.

Obchody przeniosą się do Internetu. Wirtualny bieg i nakładka „Wujek ’81. Pamiętamy!”

Nie zabraknie również kolejnej edycji Biegu 9. Górników. Tym razem zrealizowany zostanie wirtualnie, a jego uczestnicy pobiegną w pojedynkę i następnie podzielą się z organizatorami swoimi wynikami i zdjęciami, oznaczając relacje w mediach społecznościowych hasztagiem #bieg9górników.

Każdy Internauta będzie mógł dodatkowo uczcić pamięć górników KWK „Wujek” ustawiając nakładkę profilową „Wujek ’81. Pamiętamy!”, którą udostępniło na swoim profilu na Facebooku Śląskie Centrum Wolności i Solidarności, odpowiadające w ostatnich latach za uroczystości rocznicowe.

Tragiczne wydarzenia Internautom przypomni też przygotowana przez muzealników aplikacja mPamięć!, dzięki której każdy, nie wychodząc z domu, może odwiedzić najbliższą okolicę kopalni Wujek i poznać najważniejsze wydarzenia stanu wojennego.

Z okazji 39. rocznicy ŚCWiS do końca roku wyda także drugie, uzupełnione wydanie książki "Wujek’81. Relacje". To jedna z najważniejszych publikacji instytucji i pierwszy tak obszerny zbiór relacji uczestników strajku i jego świadków będący jednocześnie jednym z najważniejszych źródeł wiedzy o wydarzeniach, jakie rozegrały się przed kopalnią 16 grudnia 1981 roku.

Za rok „nowa” siedziba i nowa, multimedialna wystawa

Od 10 do 16 grudnia, o godzinie 11.40 (w sobotę i niedzielę o godzinie 15.40) na antenie Radia eM posłuchać można także specjalnych audycji będących fragmentami relacji świadków tragicznych wydarzeń. Audycji odsłuchać można także na stronie internetowej ŚCWiS (scwis.pl), którego siedziba przechodzi aktualnie rozbudowę.

Po zakończeniu inwestycji muzeum, które zajmuje obecnie dawny magazyn odzieżowy kopalni Wujek, będzie miało trzy poziomy i 1 200 m kw. powierzchni wystawienniczej. Piwnica i parter zostaną przebudowane oraz przystosowane do nowych funkcji, a piętro - nadbudowane. Budynek zyska też nową elewację. Część nadbudowana będzie miała szklaną fasadę, a ta już istniejąca – zostanie pokryta cegłą.

Nowa ekspozycja w ŚCWiS przedstawiać będzie genezę i losy NSZZ „Solidarność”, historię stanu wojennego, a także tak jak do tej pory - pacyfikacji kopalni „Wujek” i jej skutków. Scenografia wystawy ma przypominać natomiast wnętrza kopalni. Sporo będzie tu też multimedialnych rozwiązań i eksponatów. Całość zostanie otwarta w 40. rocznicę pacyfikacji kopalni Wujek, 16 grudnia 2021 roku.