Alojzy Lysko, Honorowy Obywatel Bierunia, w Galerii Portretów UM Bieruń

Pan Alojzy Lysko zdecydowanie wykracza poza Bieruń, a nawet powiat bieruńskp-lędziński. To postać istotna dla naszej tożsamości śląskiej. Z co najmniej z trzech powodów. Po pierwsze udokumentował i zachował dla potomności trudną historię Górnoślązaków związaną z II wojną światową i okresem powojennym. Myślę tu o cyklu "Duchy wojny", ale dla mnie osobiście może ważniejsza jest nawet "Niobe górnośląska". Myślę, że każdy człowiek w pewnym momencie szuka swoich korzeni, chce się czegoś dowiedzieć o swojej przeszłości. Dzięki pracy pana Alojzego wiele młodych dziś osób będzie mogło lepiej zrozumieć, historię swojej rodziny czy miejsca, bo to są bardzo uniwersalne opowieści. dotyczące naszej śląskiej historii - powiedział Marcin Nyga,przewodniczący Rady Miejskiej w Bieruniu.

Drugi powód, dla którego - zdaniem Marcina Nygi - postać Alojzego Lyski jest tak ważna dla Górnego Śląska to jego prace związane z etnografią i kulturą niematerialną naszego regionu.

Chodzi o te duchy i duszki, które wydają się z pogranicza bajek, ale to przecież ważny element tożsamości górnośląskiej. Można powiedzieć, że wierzenia to ważny element każdej tożsamości.

Powód trzeci to aktualna działalność Alojzego Lyski - kwartalnik "Strony ziemi pszczyńskiej" (chodzi o historyczną ziemię pszczyńską, która obejmuje cały powiat bieruńsko-lędziński, powiat mikołowski, powiat pszczyński, Tychy, a nawet Katowice czy Mysłowice).

- W dziale czasopism Biblioteki Śląskiej znajdziemy wiele czasopism, zwłaszcza niemieckojęzycznych, dotyczących kultury, historii i przyrody. Każde większe miasteczko na Śląsku miało ambicję coś takiego wydawać. Nie wiem, czy taki był zamysł. ale dla mnie to jest kontynuacja tych dobrych praktyk. W "Stronach" piszą różni ludzie, którzy mają coś ciekawego do powiedzenia. Dzięki inicjatywie pana Alojzego. Myślę, że kiedyś doczekamy się historii literatury śląskiej czy pocztu pisarzy śląskich, to obok poety Eichendorfa, Roździeńskiego, Bończyka, Miarki czy współczesnego Twardocha będzie ważne miejsce dla pana Alojzego Lyski - powiedział Marcin Nyga.

Burmistrz Krystian Grzesica zwrócił uwagę na cenną umiejętność Alojzego Lyski mówienia otwarcie, co mu się nie podoba.

- Pan Alojzy to z jednej strony niezwykle ciepło i życzliwość, ale z drugiej potrafi być srogi. Ma odwagę powiedzieć, co mu się nie podoba, co ktoś powinien zrobić, a nie robi. W jednej osobie te skrajne cechy potrafi łączyć - mówił burmistrz Krystian Grzesica.

Alojzy Lysko, bojszowianin, jest dziewiątym Honorowym Obywatelem Miasta Bieruń.

Bieruń rzadko nadaje ten tytuł (w ciągu 31 lat nadany był 9 razy) i szczególnie honoruje swoich honorowych obywateli. Każdy ma swój portret namalowany przez artystów. Początkowo portrety wieszano w sali sesyjnej. Kiedy jednak zabrakło tam miejsca na kolejne, postanowiono całą galerię portretów przenieść na hol pierwszego piętra.

- Jest to miejsce bardzo uczęszczane przez mieszkańców.Tym samym galeria naszych honorowych obywateli ma szansę być oglądana przez większą liczbę osób.W sali sesyjnej grono odbiorców było dość wąskie - mówi burmistrz Krystian Grzesica.

Pierwsze portrety malował Czesław Ślosarczyk, tyski artysta.Jeden z portretów jest dziełem bieruńskiego artysty, Romana Nygi, projektanta i autora wielu dzieł w Bieruniu (jest autorem m.in. utopców na bieruńskim rynku). Trzy ostatnie portrety namalował wybitny artysta związany z Tychami, Stanisław Mazuś.

Stanisław Mazuś jest właśnie autorem portretu Alojzego Lyski. Artysta i model doskonale się znają.

- Stasiu nie przedstawia osoby, on przedstawia coś więcej. wnika głęboko w człowieka. To jest jego indywidualne, subiektywne spojrzenie na mnie. Wydobył ze mnie to patrzenie dalej niż się widzi. To jest bardzo ważna umiejętność patrzenia, dzięki temu człowiek jako osoba pisząca potrafi tworzyć. Bo jak się widzi tylko to, co się widzi na pierwszym planie, to trochę za mało. Dopiero jak się widzi więcej i jeszcze więcej, to można siadać za biurko i pisać - powiedział bohater wieczoru, Alojzy Lysko, IX Honorowy Obywatel Miasta Bieruń.

Stanisław Mazuś, autor portretu, nie mógł być na uroczystości. Organizatorom udało się go jednak odwiedzić i nagrać wypowiedź.

- Wchodzę do postaci, do jej myśli, do całokształtu osobowości. Spojrzenie, gest, rozmowa... wszystko jest ważne. Czasem to są niedostrzegalne cechy. ale ja staram się zobaczyć to, czego inni nie dostrzegą - powiedział artysta.

Jak już powiedzieliśmy, portret Alojzego Lyski pędzla Stanisława Mazusia zawisł w Galerii Portretów w holu na pierwszym piętrze UM Bieruń.

Galeria zaczęła się od portretu Wojciecha Czecha, byłego wojewody śląskiego, któremu rada miejska przyznała honorowe obywatelstwo Bierunia w 1991 r.

W 2000 r. tytuł Honorowego Obywatela Bierunia otrzymał prof. Werner Rynski, inicjator współpracy pomiędzy Bieruniem a gminą Gundelfingen.

Kolejne tytuły były przyznawane w latach 2003, 2011, 2018 i 2022. Otrzymali je: kard. Stanisław Nagy, bierunianin, przyjaciel Jana Pawła II; Alojzy Palowski, pierwszy burmistrz Bierunia; Bruno Zimmermann, wieloletni wiceburmistrz gminy Gundelfingen i częsty gość Bierunia; Jan Brenkus, dr Reinhard Bentler, Ewa Stachura-Pordzik i wspomniany Alojzy Lysko.