Historia jak z bajki. Śląski Kopciuszek zamieszkiwał pałac w Kopicach! ZDJĘCIA

Joanna Gryzik-Schaffgotsch, znana jako „śląski Kopciuszek”, urodziła się w 1842 roku w Porembie, obecnie jednej z dzielnic Zabrza, w biednej rodzinie komorników, czyli chłopów bez ziemi. Jej życie od samego początku naznaczone było trudnościami. Po śmierci ojca matka Joanny ponownie wyszła za mąż, ale Joanna, stała się dla niej ciężarem. Decyzja matki o wydaleniu Joanny z domu skierowała jej losy ku wielkiemu przemysłowcowi Karolowi Goduli. W wieku zaledwie czterech lat Joanna trafiła pod opiekę Goduli, z którym spędziła swoje dzieciństwo w pałacu w Szombierkach.

Karol Godula był znanym śląskim przedsiębiorcą, który swoją fortunę zbudował na zarządzaniu majątkami i trafnych inwestycjach. Był właścicielem licznych zakładów, w tym w Szombierkach, i przez czterdzieści lat swojej działalności znacznie przyczynił się do rozwoju regionu. Jego niespodziewana decyzja o zapisaniu całego majątku małej Joannie wywołała szok wśród jego rodziny.

Po śmierci Goduli w 1848 roku, sześcioletnia Joanna stała się główną dziedziczką jego fortuny. Testament magnata wywołał nie tylko zdziwienie, ale i oburzenie wśród jego krewnych, którzy spodziewali się odziedziczyć jego majątek. Aby chronić Joannę przed ewentualnym zagrożeniem ze strony rodziny Goduli, Maksymilian Scheffler, przyjaciel Karola, umieścił dziewczynkę w klasztorze Urszulanek we Wrocławiu, gdzie kontynuowała swoją edukację.

W październiku 1858 roku, w pałacu w Szombierkach, Joanna poślubiła Hansa Ulryka von Schaffgotscha, przedstawiciela jednej z najbardziej znanych rodzin arystokratycznych Dolnego Śląska. Małżonkowie początkowo zamieszkali w willi Schefflera, ale już rok po ślubie przeprowadzili się do majątku w Kopicach. Tam Joanna prowadziła szczęśliwe życie, z powodzeniem zarządzając i pomnażając swój majątek, który dziewięciokrotnie zwiększył się od czasu, gdy otrzymała go od Karola Goduli.

Joanna zmarła 21 czerwca 1910 roku w Kopicach, gdzie została pochowana. Niestety, jej spokój wieczny został zakłócony w 1945 roku, kiedy to żołnierze Armii Czerwonej zbezczeszczyli mauzoleum przy kościele Świętego Krzyża, w którym złożono jej szczątki. Dopiero w 2020 roku, dzięki staraniom społeczników, udało się ponownie pochować Joannę i jej rodzinę w odrestaurowanym mauzoleum.

Historia Kopic sięga roku 1360, kiedy to posiadłość była zamieszkiwana przez rodzinę von Borsnitz, a później, od 1450 roku, przez rodzinę von Beess. W 1859 roku nieruchomość nabyli Hans Ulryk von Schaffgotsch i Joanna Gryczik von Schomberg-Godulla. Pałac został przebudowany w 1864 roku według projektu architekta Karla Lüdecke, a otoczenie zaprojektował Wilhelm Hampel, Królewski Ogrodnik. Dzięki ich staraniom, pałac przybrał neogotycki charakter z elementami neorenesansowymi i stał się jedną z najpiękniejszych rezydencji w regionie.

Do 1945 roku pałac i park były własnością rodziny von Schaffgotsch. Po wojnie, w ramach likwidacji majątków dworskich, większość cennych przedmiotów z pałacu została rozgrabiona, a sam budynek popadł w ruinę. W 1958 roku pałac został podpalony przez nieznanych sprawców, co przyczyniło się do jego dalszej dewastacji.

W 1990 roku pałac kupił krakowski przedsiębiorca Adam Koc, który obiecał jego odbudowę. Niestety, jego plany nie zostały zrealizowane, a budynek nadal podlegał dewastacji i kradzieżom. Dopiero w 2022 roku pałac nabył opolski przedsiębiorca Joachim Wiesiollek, znany z sukcesów w renowacji zabytków, w tym pałacu w Żyrowej. Dzięki jego staraniom, przypałacowy park został uporządkowany, a w planach jest dalsza renowacja posiadłości.

Joanna Gryzik-Schaffgotsch, mimo swojego bogactwa, nigdy nie zapomniała o swoim skromnym pochodzeniu. Zawsze wspierała okolicznych mieszkańców, zakładała fundacje, szkoły, ochronki i szpitale. Jej działalność dobroczynna była szeroko znana i doceniana, a jej postać do dziś inspiruje wielu ludzi.

Choć pałac w Kopicach jest obecnie w ruinie, jego magia i historia wciąż przyciągają turystów i miłośników historii. Dzięki staraniom nowych właścicieli i społeczników, istnieje nadzieja, że kiedyś pałac odzyska swoją dawną świetność i stanie się jednym z najpiękniejszych zabytków, przypominając o niezwykłej historii Joanny Gryzik-Schaffgotsch, prawdziwego śląskiego Kopciuszka.