Katowice. "Odpust u Babci Anny". Wspaniały jarmark na Nikiszowcu już w niedzielę. Zobaczcie zdjęcia z poprzednich lat

Wszystko rozpoczęło się w 2009 roku, kiedy Fabryka Inicjatyw Lokalnych zorganizowała pierwszy "Odpust u Babci Anny". Babcią Anną nazwano św. Annę, to właśnie kościół pod tym wezwaniem obchodzi w tym roku swoje 95 - lecie. Sama nikiszowska parafia, w której skład wchodzą okoliczne osiedla: Nowy Nikiszowiec, Janów i Korea świętuje 110 rocznicę jej ustanowienia. Św. Anna była babcią Jezusa i matką Maryi, zapewne właśnie stąd nazwa jarmarku organizowanego przez Fabrykę Inicjatyw Lokalnych.

Impreza, która rozpoczęła się w niedzielę 31 lipca o godz. 10 od samego początku borykała się z warunkami pogodowymi. Rzęsisty deszcz co prawda nie zniechęcił wystawców ani gości. Jednak znacznie utrudniał podziwianie atrakcji przygotowanych przez organizatorów. Teraz już nie pada. Pochowały się wszechobecne parasole, zaczął się większy ruch przy rękodzielniczych stoiskach. Większym zainteresowaniem cieszą się też stoiska gastronomiczne.

Od sobotniego wieczoru trwały uroczystości kościelne związane ze świętem Patronki nikiszowskiej parafii - świętej Anny. Pierwszą celebracją była sobotnia msza wieczorna, po której nastąpiło święcenie samochodów, wystąpiła również orkiestra górnicza, która zagrała koncert z krużganków umieszczonych nad kopułą kościoła. W niedzielę o 11 odbyła się msza zwana Sumą Odpustową, która zakończyła kościelne uroczystości.

W niedzielę 31 lipca o piątej rano zjawili się pierwsi wolontariusze i organizatorzy. Zaczęła powstawać scena i na teren jarmarku wjechali wystawcy. Kolejne pięć godzin trwały przygotowania do imprezy, która oficjalnie otwarta została o godz. 10.00. Od tego momentu działają wszystkie atrakcje.
W południe, po zakończeniu uroczystości kościelnych, rozpocznie swoją działalność jarmarkowa scena, na której do samego zamknięcia jarmarku o godz. 20.00 będą się odbywały koncerty.

Z księdzem Jackiem Stańcem, proboszczem parafii św. Anny spotkaliśmy się kilka dni przed obchodami święta patronki. To była bardzo interesująca rozmowa o wierze, gonitwie dzisiejszych czasów, życiowych drogach, które zbyt często wiodą na skróty. Było też wiele o historii i budowie kościoła i wyjątkowym patriotyzmie pierwszych mieszkańców Nikiszowca, który objawił się najlepszym plebiscytowym wynikiem na całym Śląsku. Wreszcie o trudnościach związanych z przerwaną przez Wielką Wojnę budową świątyni. W rozmowie nie mogło zabraknąć postaci księdza Pawła Dudka - budowniczego kościoła, który zwał powstającą świątynię - ceglaną Górą Świętej Anny.

Dla organizatorów Odpust u Babci Anny rozpocznie się w niedzielę 31 lipca o piątej rano. Jednak uroczystości kościelne rozpoczną się dzień wcześniej. W sobotę o 18.00, w kościele św. Anny na Nikiszowcu odbędzie się msza inaugurująca uroczystości odpustowe. Po nie odbędzie się święcenie samochodów i koncert orkiestry górniczej, która zagra z tarasu zlokalizowanego na dachu kościoła. Następnego dnia rano odbędą się kolejne uroczystości kościelne. Ich finałem będzie suma odpustowa, która odbędzie się w niedzielę o 11.00, po niej nastąpi procesja.
Program Odpustu u Babci Anny przewiduje rozpoczęcie jarmarku o godz. 10.00. Jednak scena koncertowa zacznie działać po zakończeniu uroczystości kościelnych. Wystąpi na niej Orkiestra Dęta „Wieczorek”, która od samego początku związana jest z osiedlem Nikiszowiec, a także Chór Mieszany „Ogniwo”, dj Sergiusz Rudnik i zespół „Follow Rivers”. Na ten dzień specjalne menu przygotowały nikiszowskie lokale gastronomiczne. Na teren jarmarku zostanie również podstawiony krwiobus Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Katowicach, gdzie będzie można oddać krew.

Z każdą chwilą widać coraz większe oczekiwanie na niedzielne święto. Rozmawialiśmy z nikiszowskimi twórcami, którzy przygotowani czekają na niedzielę, by móc zaprezentować swoje wyroby. Sposób ich prezentacji będzie różny. Znany plastyk i założyciel Atelier z akwarelami - Grzegorz Chudy, podczas jarmarku na Nikiszu zaprasza gości do swojej pracowni, tam z pewnością będzie można porozmawiać z nim o Śląsku, historii Nikiszowca i oczywiście o jego wykonywanej z pasją pracy. Na miejscu obędzie można również zakupić jego akwarele. Tuż obok mieści się pracownia ceramiki "Terra Arte", tu można zapoznać się z metodami pracy w glinie, sposobami jej wypalania i wykonywania zdobień, jest też możliwość zakupu przedmiotów, które zostały wykonane w pracowni. Natomiast Ewa Kapias z pracowni KrysKa Designe będzie tego dnia obecna w dwóch miejscach jednocześnie, jej stoisko będzie można znaleźć na nikiszowskim odpuście, lecz będzie również otwarta pracownia, do której oczywiście są zaproszeni wszyscy zainteresowani rękodziełem wykonywanym przez tę pracownię.

Jarmark na Nikiszowcu to ogromne przedsięwzięcie logistyczne. Z tego powodu organizatorzy posiłkują się pracą wolontariuszy, którzy zgromadzili się w Centrum Zimbardo Duża ilość wystawców i spodziewane tłumy gości stanowią nie lada wyzwanie. Wszystkim tu zależy na bezpieczeństwie i dobrej zabawie. Ten dzień ma być również okazją do integracji mieszkańców Nikiszowca, zresztą jak mówi organizator Odpustu u Babci Anny - taki był pierwotny cel organizacji jarmarków na Nikiszu.

Ks. Jacek Staniec - proboszcz nikiszowskiego Kościoła pw. św. Anny - zwraca uwagę, że 31 lipca jest świętem patronki.

Wzięcie udziału we mszy w tym dniu wiąże się z możliwością uzyskania odpustu zupełnego czyli darowania wszelkich doczesnych kar za popełnione grzechy. Tegoroczne uroczystości kościelne będą wyjątkowe jeszcze z dwóch powodów: 110 lat temu powołano nikiszowską parafię a 95 lat temu został wyświęcony kościół p.w. św. Anny. Zresztą to nie wszystkie wydarzenia zaplanowane na najbliższe dni.

Już w sobotę (30 lipca) o 18, odbędzie się msza inaugurująca odpustowe uroczystości. Po niej ok. godziny 19 nastąpi poświęcenie samochodów. Jest to związane z przypadającymi 25 lipca imieninami Krzysztofa, który jest patronem kierowców. W trakcie sobotniej uroczystości odbędzie się koncert górniczej orkiestry dętej, która zagra z krużganków umieszczonych na kopule kościoła.

Grane z najwyższego punktu Nikiszowca dźwięki otoczą całe osiedle i zainaugurują obchody święta Patronki. Ks. proboszcz zaprasza również do wzięcia udziału w uroczystej mszy, która odbędzie się w niedzielę 31 lipca o godz. 11.

W położonym na pl. Wyzwolenia Centrum Zimbardo trwają przygotowania do nadchodzącego wielkimi krokami jarmarku. We wtorek 26 lipca odbyło się tam spotkanie z wolontariuszami. Choć mogłoby się wydawać, że organizowanie po raz 13 imprezy może stać się czymś rutynowym to w praktyce okazuje się, że wcale tak nie jest. Każdego roku organizatorzy stają przed nowymi wyzwaniami.

Jednym z najpoważniejszych wydaje się być przybywająca z roku na rok liczba wystawców i przybywających gości. W tym roku wystawi się podczas Odpustu u Babci Anny 180 wystawców. Zdecydowanie największą grupę będą stanowili rękodzielnicy, którzy na jarmark na Nikiszowcu przyjadą z całej Polski. Będzie też strefa gastronomiczna, w której pojawi się 70 stoisk z gastronomią. Będzie tam można spróbować m.in. śląskich przysmaków. W parku im. Georga i Emila Zillmannów, którzy byli projektantami osiedla, pojawi się karuzela.

By wszystko tego dnia działało jak najlepiej, organizatorzy i wolontariusze będą pracować w niedzielę od 5 rano. Wtedy osiedle zostanie odcięte od ruchu drogowego a wjazd na jego teren będą mieli jedynie mieszkańcy. Warto o tym pamiętać przybywając na jarmark na Nikiszowcu. Wokół osiedla zostały zorganizowane strefy parkingowe, na których można zatrzymać samochody i udać się z nich na odpust na piechotę, ewentualnie z tych umieszczonych odrobinę dalej, dojechać do samego Nikiszowca autobusem. O godzinie 7 na teren osiedla wjadą wystawcy i od tego momentu zacznie się odliczanie czasu do otwarcia imprezy. Już o 10.00 pojawią się pierwsi goście, którzy zwykle tłumnie odwiedzają Odpust u Babci Anny.

Odwiedzając jarmark na Nikiszowcu warto pamiętać, że na samym terenie osiedla znajdują się pracownie rękodzielnicze. Działa tu też atelier Grzegorza Chudego- znanego śląskiego akwarelisty, który tego dnia będzie czekał na gości w swojej pracowni. Tuż obok na tej samej ulicy znajduje się pracownia ceramiki "Terra Arte", która na co dzień poza galerią, którą można zwiedzić by zakupić prace tam wystawione, organizuje warsztaty ceramiczne.

W pracowni "Terra Arte" można poznać tajniki pracy z gliną, począwszy od jej formowania a na wypalaniu i szkliwieniu skończywszy. Jedno ze stoisk na placu wyzwolenia będzie należało do kolejnej nikiszowskiej pracowni- Kryska Design pokaże beboki projektu Grzegorza Chudego, które przebojem wdarły się w przestrzeń Nikiszowca. W samym lokalu Kryski przy św. Anny można zapoznać się z innymi wyrobami okolicznych rękodzielników.

Trafiając w tym wyjątkowym dniu na Nikiszowiec, warto poznać jego historię. To z pewnością ułatwi umieszczone na pl. Wyzwolenia Centrum Zimbardo, gdzie można znaleźć jednego z przewodników oprowadzających gości po tym dawnym osiedlu patronackim należącym do kopalni Wieczorek. Powstały ponad sto lat temu Nikiszowiec zamieszkiwali górnicy zatrudnieni przez okoliczną kopalnię. Osiedle projektu dwóch niemieckich architektów - Emila i Georga Zillmannów, znane jest z wyjątkowego podejścia projektantów do najdrobniejszych szczegółów.

Siedem familoków na pierwszy rzut oka zdaje się niczym specjalnym nie wyróżniać. Jednak przy bliższym przyjrzeniu się zauważamy coraz więcej wyróżników, inne jest każde wejście do klatek schodowych. Nie powtarza się to również żaden wjazd na podwórze, każda z bram wygląda inaczej. Na ścianach budynków można znaleźć sztukaterie, wykusze okienne w różnych kształtach. Spacer po Nikiszowcu to doświadczenie, jakiego próżno szukać gdziekolwiek indziej. Ten architektoniczny rozmach zaskakuje tym bardziej, że powstał na osiedlu dla zwykłych ciężko pracujących fizycznie ludzi, którzy zajmowali mieszkania służbowe przysługujące im na czas pracy w kopalni.

Dziś po ponad stu latach trudno sobie wyobrazić jak funkcjonował Nikiszowec, jednak zwiedzając to miejsce warto wiedzieć, że był całkowicie samowystarczalny. Była tu pralnia, sklepy, szkoła, kantyna, poczta i dom kultury, z którego swój rodowód wywiodła słynna grupa malarzy prymitywistów - górników pracujących zawodowo w kopalni Wieczorek - znanych jako "Grupa Janowska. Dziś wystawę obrazów Grupy Janowskiej podziwiać możemy w nikiszowskim oddziale Muzeum Historii Katowic zlokalizowanym na ul. Rymarskiej w budynku dawnej pralni.

Po kilku miesiącach wytężonej pracy organizatorów przychodzi moment, w którym cała machina zaczyna wchodzić na najwyższe obroty. Wszystko już jest gotowe. Teraz wszyscy czekamy na niedzielny poranek, który rozpocznie msza w kościele p.w. Patronki niedzielnego święta. Później niezależnie od pogody zaczną pojawiać się stali bywalcy, którzy czekają cały rok na ten jeden wyjątkowy dzień. A czy Was może tam zabraknąć?