W Tarnowskich Górach odznaczono grób powstańca śląskiego Pawła Gawlika. "Cały czas świadczył o swoim przywiązaniu do Polski"

We wtorek 12 września, na cmentarzu parafialnym pw. św. Mikołaja w Tarnowskich Górach gdzie spoczywa powstaniec śląski ppor. Paweł Gawlik, odbyła się uroczystość oznaczenia jego grobu znakiem pamięci "Tobie Polsko". - To podkreślenie, że każdy z powstańców jest dla nas wyjątkowo ważny - mówił Jan Kwaśniewicz, naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach.

- Każda uroczystość, którą przygotowujemy w ramach cyklu oznaczenia grobów znakiem pamięci "Tobie Polsko" jest dla nas wyjątkowa. Jest spotkaniem z krewnymi powstańców, a to jest rzecz niebywała. W ramach tej akcji, instytut nawiązał już kontakt z 70 dziećmi powstańców, 100 wnukami i ponad 30 prawnukami. To jest niebywałe. Za każdą rodziną jest wspomnienie, opowieść rodzinna o tym jak wybuchło powstanie. Dlatego każde spotkanie przy grobie jest dla nas istotne - podkreślał Jan Kwaśniewicz dodając, że każdy z powstańców dołożył swoją cegiełkę do tego, że mówimy tutaj po polsku i spotykamy się w Polsce, dlatego nie możemy o żadnym z nich zapomnieć.

W upamiętnieniu powstańca wzięły udział władze samorządowe, przedstawiciele Instytutu Pamięci Narodowej oraz rodzina powstańca. W uroczystościach wzięła udział między innymi wnuczka powstańca, która wciąż pamięta opowieści o tamtych czasach. Te wciąż pozostają żywe w jej rodzinie.

- Jestem wdzięczna, że taka akcja ma miejsce. Dziadek był bardzo skromnym i uczciwym człowiekiem. Starał się działać dla społeczności repeckiej, dzieląc się swoimi wspomnieniami z uczniami, harcerzami. Cały czas świadczył o swoim przywiązaniu do Polski - mówiła Bogumiła Rostkowska.

Jak podkreślała wnuczka Pawła Pawlika, istotną rolę zarówno w oznaczeniu jego grobu, jak i przywracaniu pamięci o tej postaci pełni Instytut Pamięci Narodowej w Katowicach.

- Dla mnie IPN jest dosyć ważną instytucją i dzięki niej wspominamy w rodzinie tamte czasy. Zastanawiamy się co znaczyły dla Śląska walki powstańców i to, że wywalczyli przydział do Polski - wskazywała wnuczka powstańca.

Ppor. Paweł Walenty Gawlik brał udział w II i III powstaniu śląskim. Walczył w szeregach baonu tarnogórskiego. W czasie II wojny światowej pracował w kopalni w Miechowicach. W 1951 roku został odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi. Siedem lat później został odznaczony Śląskim Krzyżem Powstańczym, zaś w 1966 roku Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł w 1972 roku.

Akcja oznaczania grobów znakiem pamięci opracowanym przez Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach rozpoczęła się 5 lipca 2021 roku, w dzień setnej rocznicy zakończenia III powstania śląskiego. Znak pamięci „Tobie Polsko” ma formę proporczyka o rozmiarach ok. 20 x 8 cm wykonanego z porcelany nagrobnej. Umieszczono na nim inwokację „Tobie Polsko”, pod którą znajduje się wizerunek orła otoczonego datami powstań, a poniżej napisy „Grób Powstańca Śląskiego” i „Instytut Pamięci Narodowej”.

O potrzebie odznaczenia kolejnego grobu - Jana Walisko, związanego z Wojciechem Korfantym wspominała z kolei jego wnuczka Anna Walisko.

- Na tym samym cmentarzu (co ppor. Paweł Gawlik red.) leży mój dziadek Jan Walisko. Był społecznikiem i całe swoje życie poświęcił dla dobra wspólnego. Był założycielem chóru mieszanego "Słowiczek" z Rept Śląskich. Nie został dotąd upamiętniony - mówiła pani Anna.

Jak z kolei odpowiadał Jan Kwaśniewicz, o odznaczenie grobów mogą ubiegać się rodziny bohaterów. - Jeżeli taki wniosek do nas spłynie, to będziemy go procedowali - podkreślał.

- Jeżeli macie na tym cmentarzu w swoich rodzinach powstańców śląskich, zgłoście te groby do nas. Wpiszemy je do ewidencji, pomożemy w renowacji jeśli będzie taka potrzeba, upamiętnimy takim znakiem. To jest akcja otwarta dla każdego - mówił Jan Kwaśniewicz.