Przyjdź na FameLab 2024 i ciesz się naukowym stand-upem

Czy w trzy minuty można w przejrzysty i merytoryczny sposób opowiedzieć o zagadnieniu naukowym? Organizatorzy międzynarodowego konkursu FameLab udowadniają, że jak najbardziej. Co więcej – w tym wyjątkowym wydaniu popularyzacja nauki ma widowiskowy potencjał nieodbiegający od telewizyjnych programów typu talent shows. Będzie można przekonać się o tym już 4 czerwca o godz. 17.00 w przestrzeni budynku spinPLACE Uniwersytetu Śląskiego przy ul. Bankowej 5 w Katowicach podczas otwartego dla mieszkańców regionu finału FameLab 2024. Wstęp na wydarzenie jest bezpłatny, a dla publiczności przewidziano poczęstunek.

Konkurs powstał w 2005 roku w brytyjskim Cheltenham. Początkowo był częścią organizowanego tam festiwalu nauki, ale atrakcyjna i przystępna forma wydarzenia pozwoliła mu szybko rozprzestrzenić się na terenie ponad 30 krajów na wszystkich kontynentach, m.in. w Czechach, Niemczech, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Włoszech, Australii, Malezji, Republice Południowej Afryki oraz Zjednoczonych Emiratach Arabskich. W lokalnych edycjach konkursu wzięło udział ponad 40 000 uczestników, a jego organizację wspiera ponad 200 międzynarodowych partnerów, w tym NASA i CERN.

FameLab to uznana na świecie marka, za której sukcesem stoi prosty, ale dostarczający wielkich emocji pomysł. Osoby uczestniczące w konkursie mają za zadanie przedstawienie publiczności w ciągu trzech minut wybranego przez siebie tematu naukowego. Dodatkową trudnością jest zakaz używania prezentacji multimedialnych – występujące badaczki i badacze mogą posiłkować się jedynie własną wiedzą i umiejętnościami autoprezentacji. Wystąpienia oceniane są przez pryzmat trzech czynników: treści przemówienia, jasności przekazu oraz charyzmy. Wytyczne mają na celu pokazanie, że można przedstawić skomplikowane tematy w łatwy do zrozumienia sposób. To właśnie przystępne popularyzowanie nauki uczyniło z FameLab największy na świecie konkurs w zakresie komunikacji naukowej.

Polska historia FameLab sięga 2012 roku, kiedy Fundacja British Council we współpracy z Centrum Nauki Kopernik w Warszawie zaczęła organizować krajową edycję wydarzenia. Do 2021 roku w polskim konkursie wzięło udział prawie 650 osób, które dzięki wyzwaniu zostali docenieni jako popularyzatorzy nauki oraz zyskali trwałe umiejętności komunikacyjne. Wiele lat doświadczeń pokazało jak korzystne dla środowiska naukowego jest wyjście z rutyny i jakie efekty może dawać opowiadanie o pracy badawczej dostępnym językiem.

Po trzech latach przerwy Uniwersytet Śląski zdecydował o kontynuowaniu tradycji FameLab w Polsce. Okolicznością sprzyjającą organizacji wydarzenia okazały się obchody Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024. Jak podkreśla koordynator konkursu, Piotr Kaszuba z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, uczelnia planuje przygotowanie następnych edycji wydarzenia.
Tegoroczny konkurs skierowano do osób w wieku 24-35 lat prowadzących pracę badawczą na polskich uniwersytetach. Wśród kilkudziesięciu zgłoszeń, których wysoki poziom i merytoryczne dopracowanie podkreśla koordynator konkursu, wybrano 24 półfinalistów, wśród których najliczniej reprezentowany był Śląsk.

Wśród finalistek i finalistów znaleźli się:

mgr Adam Czempik – Uniwersytet Śląski w Katowicach,
mgr Aleksandra Dębińska – Uniwersytet Śląski w Katowicach,
dr inż. Marcelina Jureczko – Politechnika Śląska,
mgr Zuzanna Kamykowska – Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie,
mgr Alicja Kawalec – Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach,
mgr Daniel Niemiec – Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie,
mgr Monika Pieniawska – Instytut Genetyki Człowieka PAN,
dr Grant Strachan – Uniwersytet Warszawski,
mgr Natalia Szkop – Uniwersytet Śląski w Katowicach,
mgr Bartosz Szóstak – Uniwersytet Śląski w Katowicach,
mgr Emilie Szwajnoch – Uniwersytet Śląski w Katowicach,
mgr Magni Szymaniak-Arnesen – Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Na laureatów czekają nagrody finansowe w wysokości 6000 zł (1. miejsce), 4000 zł (2. miejsce) oraz 2000 zł (3. miejsce), a zwyciężczyni lub zwycięzca wystąpi reprezentując Polskę na międzynarodowym finale FameLab w listopadzie 2024 roku podczas Cheltenham Science Festival w Wielkiej Brytanii.

Dodatkową wartością dla finalistek i finalistów jest Szkolenie Masterclass, które odbędzie się 3 czerwca, dzień przed finałem. Warsztaty z komunikacji naukowej, autoprezentacji i wystąpień publicznych prowadzone przez trenerów z Polski i Wielkiej Brytanii, mają wesprzeć pewność siebie i umiejętności prezentacji młodych osób. Niewątpliwie już sam udział w konkursie i w zajęciach jest wsparciem rozwoju kompetencji popularyzatorskich.

Uczestników ogólnopolskich finałów FameLab w Katowicach będzie oceniała zgromadzona publiczność oraz profesjonalne jury składające się z naukowców i specjalistów w zakresie komunikacji naukowej. W skład jury wchodzą: dr Bartłomiej Gabryś (Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach), prof. Zbigniew Nawrat (Śląski Uniwersytet Medyczny), David Price (Science Made Simple UK), prof. Agnieszka Turska-Kawa (Uniwersytet Śląski w Katowicach), dr hab. Aleksandra Ziembińska-Buczyńska (Politechnika Śląska).

Warto pojawić się 4 czerwca w nowoczesnej przestrzeni spinPLACE i zaaplikować sobie trzyminutowe dawki pasji młodych badaczek i badaczy. FameLab pokazuje, że odpowiednio przedstawiona nauka nie jest tak skomplikowana jak może się wydawać, a jej doświadczenie może być naprawdę ekscytujące!