Trwa protest: Żądamy wyraźnego dofinansowania obszaru opieki psychiatrycznej. Dziś Dzień Pracownika Służby Zdrowia

- Od lat mamy, naszym zdaniem, do czynienia z marginalizacją opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień. Wskazywaliśmy na to min. podczas protestu przed Ministerstwem Zdrowia 10 października 2020 roku - przypomniał Grzegorz Święch, certyfikowany specjalista psychoterapii ze Związku Zawodowego Pracowników Lecznictwa Psychiatrycznego i Uzależnień.

Podczas tego protestu przywoływali dane, z których wynikało, że:

• według rocznika statystycznego Instytutu Psychiatrii i Neurologii w latach 1990-2009 doszło do rozpowszechnienia się zaburzeń psychicznych w systemie ambulatoryjnym o 123 proc., w opiece stacjonarnej o 51 proc.,
• kontrola NIK Z 2017 roku wskazała, że braki kadrowe w realizacji pilotażu Centrów Zdrowia Psychicznego w latach 2011-2015 były na poziomie od 50-70 proc.
• jak podała Agencja Upper Finance Med Consulting w planie finansowania opieki psych. i lecz. uzależnień na 2020 to 3,04 proc. ogółu środków z NFZ. W celu zabezpieczenia realizacji świadczeń tj. faktycznych potrzeby pacjentów należy przeznaczyć min. 5 proc.
• do najczęstszych zaburzeń psychicznych należą: używanie alkoholu i innych substancji 13 proc., zaburzenia nerwicowe 6,2 proc., zaburzenia nastroju 3,5 proc.
• według www.termedia.pl Epidemia zgonów alkoholowych - w latach 2017/18 po 10 latach zahamowania przyrostu długości życia nastąpiło jego zmniejszenie. Powodem jest wzrastająca konsumpcja wyrobów alkoholowych. Wzrost spożycia z 6,5 l. rocznie na głowę do w 10 l. na głowę w 2017.

Związkowcy zwracają uwagę, że te dane pochodzą jeszcze z okresu przed pandemią. Sytuacja nasila się o czy mówił ostatnio np. przewodniczący Rady ds. Ochrony Zdrowia.

- Przed pandemią ponad 30 proc. dzieci było uzależnionych cyfrowo, 76 proc. dzieci doświadczało różnego rodzaju zburzeń w postaci niskiego poczucia własnej wartości czy skarżyło się na brak zainteresowania rodziców. Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że odsetek zaburzeń psychicznych będzie większy o 30 proc. po pandemii. Mamy do czynienia z sytuacją alarmującą. Trafiło to na określoną kondycję psychiatrii w Polsce, która przez lata była dziedziną zapóźnioną, staroświecką - powiedział prof. Piotr Czauderna, przewodniczący Rady ds. Ochrony Zdrowia.

Grzegorz Święch stwierdził, że jako praktycy obserwują wydłużające się kolejki po profesjonalną pomoc medyczną. Personel medyczny w psychiatrii i leczeniu uzależnień to zespoły złożone z lekarzy psychiatrów, psychoterapeutów, psychologów, specjalistów/instruktorów psychoterapii uzależnień, terapeutów zajęciowych, pielęgniarek psychiatrycznych czy innych pomocniczych stanowisk.

Dotyka ich bardzo niski poziom wynagrodzeń. Często na stanowiskach innych niż lekarskie wynagrodzenie jest np. o 200 zł wyższe niż minimalne wynagrodzenie w kraju. Dotyczy to takich grup zawodowych jak: psychoterapeuci, psychologowie, specjaliści psychoterapii uzależnień. Ostatnie spotkania Zespołu Trójstronnego ds. Ochrony Zdrowia wypracowują pewne rozwiązania, a nawet propozycję rządu o podwyżkach od lipca 2021.

- Niestety, poza tą deklaracją strona rządowa nie przedstawiła źródeł finansowania tego przedsięwzięcia. Obawiamy się, że główny koszt tych podwyżek będą ponosili pracodawcy. To może oznaczać dla naszej branży zwolnienia. I tu mamy obraz przepaści, nad którą stoi opieka psychiatryczna i leczenia uzależnień - podkreślają związkowcy. I dodają: - Nie ma naszej zgody na to, aby rząd (Ministerstwo Zdrowia) z jednej strony deklarował prowadzenie wytężonych działań na rzecz pacjentów i personelu, a z drugiej zwlekał z wprowadzaniem istotnych przepisów. Mamy tu na myśli np. projekt ustawy o zmianie ustawy o zdrowiu publicznym i niektórych innych ustaw z 15 lipca 2020. Mamy wrażenie, obstrukcji decyzyjnej ministerstwa.

Oczekują od rządu nie tylko zwiększania nakładów finansowych na psychiatrię i leczenie uzależnień, ale przyspieszania pracy rządu nad wprowadzaniem projektów, które ministerstwo proponuje.

- Związek prowadzi spory zbiorowe z pracodawcami. Widzimy jednocześnie, że bez odgórnych ustaleń na poziomie rządu nasza branża będzie nadal marginalizowana finansowo i pracodawcy nie będą mogli spełniać postulatów związkowych. Ponieważ od pewnego czasu nie otrzymujemy wyczerpujących informacji kierujemy nasz głos do mediów aby nakreślić postulaty - podkreślają związkowcy.

Oczekują od rządu:

• Intensywnego konsultowania społecznego i wprowadzania przepisów dla zawodów medycznych opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień.
• Utrzymania i rozwijania Centrów Zdrowia Psychicznego
• Rozwijania oferty dla pacjentów uzależnionych od alkoholu, innych substancji psychoaktywnych i innych nałogowych zachowań
• Wyjaśnienia jak rząd zamierza realizować deklarowaną profilaktykę i leczenie młodzieży używających szkodliwie/uzależnionej od nowoczesnych technologii tzw. ,uzależnienie cyfrowe'?
• W celu przeciwdziałania zapaści sytemu psychiatrii i leczenia uzależnień zwiększenia wyceny świadczeń gwarantowanych oraz podwyższenia umów z NFZ (na ten temat wypowiadało się w 2013 r Polskie Towarzystwo Psychiatryczne)
• Rozwiązań umożliwiających bezpieczną dla personelu medycznego realizację świadczeń dla pacjentów z diagnozą COVID 19 i zaburzeniami psychicznymi.

Związek oczekuje od decydentów nie tylko przedstawiania ambitnych planów. To - jak podkreślają - słyszą od lat, z mizernym skutkiem.

- Żądamy wyraźnego dofinansowania obszaru opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień zarówno dla dzieci i młodzieży, jak i dorosłych. Ponadto dynamicznego wprowadzania nowych regulacji prawnych, które rozwijają kompetencje zawodowe medyków oraz dają szanse napływu nowych specjalistycznych kadr do leczenia pacjentów z zaburzeniami psychicznymi - podkreślają przedstawiciele Związku Zawodowego Pracowników Lecznictwa Psychiatrycznego i Uzależnień.