MKTG SR - pasek na kartach artykułów

Wehikuł czasu: Lubliniec na zdjęciach sprzed kilkudziesięciu, a nawet 100 lat!

Piotr Ciastek
Piotr Ciastek
Wehikuł czasu: Lubliniec
Wehikuł czasu: Lubliniec arc Jerzy Orszulak/Miasto Lubliniec/
W podróż w czasie naszym historycznym wehikułem udajemy się tym razem do Lublińca Jednego z najstarszych miast Śląska, największego miasto Równiny Opolskiej oraz stolicy Śląska Białego.

Spis treści

Lubliniec powstał wokół zamku myśliwskiego i kaplicy, które około 1272 roku zbudował książę Władysław Opolski. Na miejscu dawnej kaplicy wybudowano później dzisiejszy kościół parafialny pod wezwaniem świętego Mikołaja.

Legenda głosi, że władca wielokrotnie przybywający na te tereny w celach łowieckich wypowiedział słowa „Lubi mi się tu być”. Od tego zdania wzięła się nazwa miasta Lublin, lecz w późniejszym czasie celem odróżnienia od Lublina małopolskiego przyjęto nazwę Lubliniec.

Prawa miejskie dla Lublińca

Za rządów Bolesława Opolskiego (1281-1313) osada otrzymała prawa miejskie. Miasto położone na szlaku prowadzącym z Siewierza do Olesna utrzymywało ożywione stosunki handlowe, pośrednicząc w wymianie między Małopolską, a Śląskiem. Uzyskało ono również przywilej wyłącznego warzenia piwa dla okolicznej ludności w promieniu jednej mili (około 7 km). W początku XV wieku Lubliniec miał zaledwie około 200 mieszkańców. Do jego szybszego rozwoju przyczyniły się nowe przywileje, nadane w 1500 roku przez Jana Opolskiego. Książę nakazał wówczas sprzedawać w okolicznych karczmach piwo tylko z Lublińca, zezwolił na urządzanie targów tygodniowych i dwóch dorocznych jarmarków na bydło, ofiarował miastu wioskę Steblów i zezwolił na osiedlanie się w nim rzemieślników.

Duże znaczenie dla Lublińca miało uzyskanie w 1776 roku na mocy umowy z hrabią von Schlegendorf lasu wielkości 5203 morgów (około 1300 ha), który dostarczał drewna na potrzeby mieszkańców, a także stał się miejscem wypoczynkowym.

Lubliniec zdołał również zachować pełne prawa miejskie w okresie, gdy wiele innych miast śląskich spadło do rzędu tzw. miasteczek targowych.

Testament Grotowskiego

W 1812 roku właściciel dóbr lublinieckich Franciszek Grotowski zapisał w testamencie swój majątek na utrzymanie zakładu wychowawczego dla sierot bez różnicy stanu i wyznania. Grotowski zmarł bezpotomnie w 2 lata później, jego żona umarła w 1826 roku, a w 1832 roku sprzedano dobra lublinieckie hrabiemu Renardowi dla uzyskania funduszów na budowę zakładu. Rozpoczęła się ona jednak dopiero w 1843 roku, zaś uroczyste otwarcie zakładu wychowawczego nastąpiło na jesieni 1848 roku. Do początków XX wieku zakład opuściło około 900 wychowanków, z których wielu obrało później zawód nauczycielski.

W 1893 roku władze prowincji Śląskiej zakupiły również dawny zamek lubliniecki i założyły tam szpital dla ubogiej ludności na 340 łóżek. W latach 1895-1896 został on przekształcony w istniejący dotychczas zakład psychiatryczny.

Jeszcze w roku 1756 Lubliniec liczył zaledwie 676 mieszkańców, ponad sto lat później w 1861 r., 2369 mieszkańców. W następnych dziesięcioleciach motorem rozwoju miasta okazał się rozwój kolejnictwa, a wraz z nim handlu, rzemiosła i drobnego przemysłu.

Lubliniec stał się ważnym węzłem komunikacyjnym liczącym w 1914 r. około 5 tys. Mieszkańców i posiadającym połączenie z miastami przemysłowymi Górnego Śląska, Opolem, Poznaniem, Wrocławiem, Częstochową. Był też wtedy siedzibą władz administracyjnych powiatu.

W latach międzywojennych wybudowano w mieście rzeźnię miejską, przebudowano lokalną elektrownię. Funkcjonowały tutaj istniejące jeszcze przed I wojną: przędzalnia wełny (własność firmy "Union Textile" w Częstochowie), tartak parowy, fabryczka maszyn rolniczych i odlewnia żeliwa Piotra Szwarca oraz inne jeszcze mniejsze zakłady.

W Lublińcu stacjonował 74 Górnośląski Pułk Piechoty zasłużony w walkach wojny obronnej 1939 roku. W czasie agresji niemieckiej na Polskę miasto zostało zdobyte przez oddziały hitlerowskie w pierwszych dniach września 1939 r. W czasie II wojny światowej na terenie miejscowego szpitala psychiatrycznego Niemcy dokonali mordu na 194 dzieciach w wieku od 5 do 17 lat, które zabijano zastrzykami z barbituranów. Miasto zostało zajęte przez 31 Korpus Pancerno-Gwardyjski wspierający 5 Armię Gwardyjską 1 Frontu Ukraińskiego (w 1968 roku wzniesiono pomnik ku czci poległych żołnierzy na ul. Paderewskiego). W 1945 r. miasto ponownie włączono do Polski. Mimo 740-letniej historii w samym mieście zachowało się niewiele zabytków.

Z województwa katowickiego, przez częstochowskie, aż do śląskiego

Od czasów powojennych miasto przynależało do województwa katowickiego. Po reformie administracyjnej z 1975 r. Lubliniec znalazł się w granicach administracyjnych województwa częstochowskiego. W styczniu 1999 r. po kolejnym podziale administracyjnym przeprowadzonym przez rząd Jerzego Buzka, Lubliniec powrócił do województwa śląskiego.

Nie przeocz

Musisz to wiedzieć

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Euro 2024: STUDIO-EURO ODC-3 PRZED MECZEM POLSKA - AUSTRIA

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na dziennikzachodni.pl Dziennik Zachodni