Najstarszy cmentarz w Żorach. Został założony w XIX wieku. Kiedyś rozbił się tu samolot. Zobaczcie zdjęcia

Żorski cmentarz, mieszczący się przy ulicy Klimka, powstał w 1824 roku. Znajduje się tuż przy kościele parafialnym pod wezwaniem św. św. Filipa i Jakuba, w sąsiedztwie żorskich murów obronnych. W latach 1824-1934, pochowanych zostało tam ponad 13 tysięcy ludzi. Później spoczęło tu wielu mieszkańców zasłużonych dla Żor. Pochowano tu, między innymi, trzech powstańców śląskich: Rudolfa Buchtę z Baranowic, Piotra Paździora z Kleszczowa i Jana Tesznera z Żor. Na tablicy pamiątkowej mogiły znajduje się jeszcze nazwisko czwartego powstańca, Franciszka Kumora, jednak wiele wskazuje na to, że on sam tu nie spoczął.

Do niecodziennego wydarzenia doszło w 1935 roku, gdy samolot lecący z okolic Krakowa runął na tutejszą nekropolię. Zginęło wówczas dwóch pilotów ppor. Marian Ciosański i por. Walerian Dąbrowicki, zaś wiele nagrobków zostało poważnie zniszczonych. Do dziś zachowało się około 400 grobów, które nadwyrężył ząb czasu. Część z nich posiada napisy po polsku, część po niemiecku. Wiele nagrobków jest zniszczonych, porośniętych bujną roślinnością, oplecionych gęstym bluszczem. Dzięki temu cmentarz ma swój niezwykły klimat, pewną tajemniczość.

Odwiedzając to miejsce w ostatnich dniach, można było zauważyć kilka palących się zniszczy na niektórych nagrobkach. Większość z grobów pozostaje jednak zapomniana.

Trwająca właśnie rewitalizacja ulicy Klimka obejmie również teren wokół cmentarza, jak i samą nekropolię. Skwer u zbiegu ogrodzenia kościoła pw. św. Filipa i Jakuba oraz zespołu pocmentarnego zaprojektowano jako strefę wypoczynkowo-dydaktyczną. Istniejący teren zielony zostanie uporządkowany i ograniczony murkiem wykończonym panelami z cortenu, który będzie pełnił również funkcję siedziska. Wnętrze murku ma wypełnić dywan z trawy. Od strony kościoła planowane jest odtworzenie średniowiecznego muru obronnego z furtą. Mur wzbogacony będzie o charakterystyczne elementy dawnych fortyfikacji. Zaplanowano odtworzenie istniejących ścieżek na terenie cmentarza, wykonanie łączników i ścieżki wzdłuż murów obronnych bez naruszania pomników cmentarnych i istniejącej zieleni.

- Zaplanowano odtworzenie istniejących ścieżek, wykonanie łączników i ścieżki wzdłuż murów obronnych, bez naruszania pomników cmentarnych i istniejącej zieleni. Alejki zostaną wyraźnie wydzielone od kwartałów z nagrobkami poprzez niskie barierki trawnikowe, a cały teren wzbogaci się o oświetlenie alejek i podświetlenie murów obronnych - zapowiadała w ubiegłym roku Pracownia Architektury projekt 44 240.

Potwierdzają to także żorscy urzędnicy, którzy tłumaczą, że teren cmentarza zostanie uporządkowany z poszanowaniem dla zmarłych.

- Alejki zostaną wyraźnie wydzielone od kwartałów z nagrobkami poprzez niskie barierki trawnikowe, a cały teren wzbogaci się o oświetlenie alejek i podświetlenie murów obronnych, ławki i kosze na śmieci - informuje Adrian Lubszczyk, naczelnik Wydziału Promocji, Kultury i Sportu Urzędu Miasta w Żorach.

Obawy mieszkańców związane ze sporymi zmianami na terenie starego cmentarza rozwiewa Ewa Pańczyk, miejska konserwator aabytków w Żorach.

- Ze względu na zaprojektowanie ścieżek łączących istniejące alejki z chodnikami, konieczne będzie przeniesienie kilku nagrobków, głównie pozostałości obrzeży w inne miejsce, uporządkowanie terenu, dopasowanie zdegradowanych, leżących elementów do pomników. Zapewniamy jednak, że żaden z nich nie zostanie zniszczony ani usunięty z cmentarza - zaznaczała pod koniec ubiegłego roku Ewa Pańczyk.

Zobaczcie jak obecnie wygląda stary cmentarz w Żorach. Być może jest to jedna z ostatnich okazji, by zobaczyć najstarszą żorską nekropolię w takim wydaniu.