Narodowe Święto Konstytucji 3 Maja. Dzisiaj obchodzona jest 232. rocznica uchwalenia pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji

Uchwalona w 1791 roku konstytucja zreformowała system prawny w Polsce, wprowadzając do niego wiele ważnych zmian. Ustawa ta między innymi wprowadziła ustrój monarchii konstytucyjnej i zasadę trójpodziału władzy, a ponadto zniosła liberum veto, konfederację oraz wolną elekcję.

Dokument, nad którym pracowali król Stanisław August Poniatowski, Stanisław Małachowski, Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj oraz królewski lektor i sekretarz Scipione Piattoli, stanowił wówczas rewolucyjny zbiór zapisów, który w Europie pojawił się jako pierwszy.

Na świecie jedynie w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej ustawę zasadniczą uchwalono wcześniej, bo w 1787 roku. Warto dodać, że celem stworzenia dokumentu, który zrewolucjonizował polski system prawny było ratowanie kraju, którego terytorium zostało częściowo zajęte w wyniku pierwszego rozbioru.

Narodowe Święto Konstytucji Trzeciego Maja do dzisiaj stanowi jedno z najważniejszych świąt państwowych, a ustanowiono je już dwa dni po uchwaleniu ustawy zasadniczej, czyli 5 maja 1791 roku. Niestety, zostało ono zakazane najpierw na 123 lata zaborów, a następnie – po jego przywróceniu w 1919 roku – w okresie drugiej wojny światowej, kiedy to doszło do delegalizacji majowego dokumentu.

Po roku 1945 władze komunistyczne w Polsce dążyły do zlikwidowania obchodów rocznic uchwalenia Konstytucji Trzeciego Maja, które wbrew ich interesom były wyraźną formą manifestowania przywiązania Polaków do wartości patriotycznych oraz katolickich. W związku z tym próbowano przekierować uwagę obywateli na propagandowe Święto Pracy, jakie obchodzono 1 maja i przez wiele lat nie odbywały się państwowe uroczystości, związane z rocznicą uchwalenia Konstytucji. Oficjalnie trzeciomajowe święto zniesiono w 1951 roku i przywrócono dopiero w roku 1990 jako Święto Narodowe Trzeciego Maja.