Piotr Pyzik: "Idziemy w kierunku rozwoju atomu"

Jeszcze będziemy pozyskiwać węgiel?

Śląsk jest jednym z najbardziej uprzemysłowionych regionów w Europie. Charakteryzuje się bardzo silnym oddziaływaniem sektora wydobywczego, dlatego, że węgiel w naszym miksie energetycznym jest bardzo ważnym składnikiem - węgiel brunatny i kamienny stanowi około 72 czy nawet 75 proc. Jesteśmy na pewno krajem, jedynym w Europie, który ma tak wysoki udział węgla w tym miksie energetycznym. To jest jedna kwestia. Przez ostatnie dziesięciolecia rozwój górnictwa doprowadził do sytuacji, w której wraz z energetyką konwencjonalną i przemysłem ciężkim musimy przestrzenie pokopalniane poddawać restrukturyzacji i to jest działanie nieodwracalne i nieuniknione. Świat idzie do przodu, ale to wcale nie znaczy, że chcemy opierać nasze bezpieczeństwo energetyczne tylko na węglu, staramy się znaleźć "złoty środek", żeby ten węgiel pozyskiwać w miarę tanio, ale żeby to był Polski węgiel, żeby tworzył polską energię, bo to jest podstawa naszej suwerenności.

Skoro będziemy poddawać przestrzenie pokopalniane restrukturyzacji, jaki jest pomysł na rekultywację terenów pogórniczych?

Rząd Zjednoczonej Prawicy przeprowadził działanie legislacyjne w kierunku utworzenia tak zwanego Funduszu Transformacji Śląska. Jego zadaniem będzie przede wszystkim koordynacja procesów transformacyjnych. Jest skierowany do wszystkich tych podmiotów, których aktywność będzie korzystna dla transformacji regionu. Konsekwencją tego będzie możliwość dofinansowania pewnych działań, a co się z tym wiąże, transformacja przejdzie sposób kontrolowany, tak jak chcemy. Powstanie ważny instrument wsparcia dla podmiotów zaangażowanych w zadania z zakresu rekultywacji, rewitalizacji i modernizacji. Właściwie ten fundusz jest skierowany do małych średnich przedsiębiorstw. Dofinansowanie otrzymają te firmy, które już tym się zajmowały, albo będą się tym zajmowały, ale otrzymane przez nie środki będą wydawane w kierunku transformacji. Dzisiaj mamy jeszcze problem z SRK, bo znaczna część terenów pogórniczych wraz z całą infrastrukturą tzw. powierzchniową, wymaga gruntownej przebudowy i zmiany sposobu zagospodarowania. Musimy mieć miejsce na tworzenie nowych tzw. "zielonych miejsc pracy". Chodzi o to, żeby stworzyć nie tylko miejsca pracy dla ludzi, ale żeby to były godne miejsca godnej pracy, które będą godnie opłacane.

Jak teraz wygląda rekultywacja?

Na dzisiaj tym problemem zagospodarowania przestrzeni pogórniczych zajmuje się Spółka Restrukturyzacji Kopalń, która realizuje głównie zadania likwidacyjne i zabezpieczające. Kopalnie trzeba zabezpieczyć na przykład przed zalaniem. Polega na tym, że tam w ogóle się wody się odprowadza i i poddaje odpowiednim działaniom. No, ale prawda jest taka, że zamykanych kopalń jest coraz więcej, określa to harmonogram. Dlatego dla przyspieszenia transformacji Śląska potrzebny jest fundusz, który wzmocni te procesy i stanie się impulsem do zmian technologicznych. Nie możemy odtwarzać czegoś co było. Musimy tworzyć nową jakość, nowe wartości, które pójdą do przodu i spowodują rozwój regionu i kraju. Śląsk jest niezwykle ważny, powiedziałbym, że jest to serce gospodarcze Polski i to też musi się przenieść na te procesy transformacyjne. Po transformacji nowa przyszłość, która tutaj zaistnieje, będzie miała nie tylko nowy wymiar energetyczny, gospodarczy, ale przede wszystkim będzie na pewno zasadniczo wpływała na zmiany społeczne, które będą zachodziły w tym regionie ewidentnie. To będzie jedna z konsekwencji tej transformacji. Ważnym elementem jest czas, dlatego, że chcielibyśmy to zrobić w miarę szybko. Rozwiązanie legislacyjne powoduje, że to państwo przejęło ster tych działań transformacyjnych w swoje ręce i jest głównym fundamentem powstania Funduszu Transformacji Śląska i tych działań, które jak mamy nadzieję w miarę krótkim czasie spowodują, że transformacja pójdzie we właściwym kierunku w duchu zrównoważonego rozwoju. Jest głównym elementem transformacji. Polega to na tym, żeby nikt nie odstawał, że tak powiem brzydko "do tyłu", żeby transformacja górnictwa była też związana z innymi zmianami, czy w szkolnictwie, czy w gospodarce, w różnych innych przestrzeniach, które dotyczą Śląska. Dlatego mówimy o transformacji cywilizacyjnej, a nie tylko energetycznej, aczkolwiek ta transformacja energetyczna jest tutaj wiodąca, dlatego, że konsekwencje będą dla każdego z nas bezpośrednie.

Wracając do SRK, spółka oddaje powoli gminom tereny pogórnicze. Czy są już zaplanowane pewne inwestycje?

SRK działa już w tej przestrzeni od pewnego czasu. Wykonuje swoje zadania, m.in. zbywając majątek, który posiada, przynajmniej część, na określonych zasadach i określonym podmiotom. Na przykład Instytut Techniki Górniczej Komag w Gliwicach współpracuje z SRK, żeby szyby po wygaszonych kopalniach służyły jako magazyny energii i tam są prowadzone bardzo intensywne działania idące w tym kierunku. To jest niezwykle ważne, dlatego, że to jest połączenie rzeczywistości, która nas otacza z nowymi technologiami, a na dzień dzisiejszy, no powiedziałbym "królestwo za konia" dla tego, kto wymyśli efektywny magazyn energii. Brakuje nam tego. Nie mówię o bateriach, mówię o magazynach energii.

Oprócz planów samego posiadania magazynów energii, czy mamy plan na alternatywne źródło energii, inne niż węgiel?

Rząd idzie w kierunku rozwoju atomu. Mówimy o elektrowniach atomowych. Też w pewnej mierze zostanie wykorzystany gaz, ale to wszystko o czym mówimy, w dużej mierze zależy od zakończenia konfliktu na wschodzie - konfliktu rosyjsko-ukraińskiego. Dopóki się nie zakończy, wiele scenariuszy jest możliwych, niekoniecznie korzystnych dla nas - dla państwa polskiego. W związku z tym musimy przewidywać wszystko, musi nas być stać na wszystko. Uzbrajamy armię, która już dzisiaj jest jedną z silniejszych w Europie, a mamy nadzieję być jeszcze silniejszą. Jak widzimy po działaniach na przykład strony niemiecko-francuskiej w relacji z Ukrainą, w relacji z panem Zełenskim, gdzie spotykamy się z informacją, mam nadzieję, że to się nie potwierdzi, że Ukraina zostanie przyjęta do Unii Europejskiej, jeżeli Zełenski pomoże obalić rząd w Polsce, to są działania, mówiąc delikatnie niedyplomatyczne, na szkodę państwa polskiego i polskich obywateli. W świetle wszystkich informacji, które wiemy o rządach naszych poprzedników, trzeba bardzo poważnie się zastanowić nad tym, w jakiej rzeczywistości w chwili obecnej żyjemy. Dlatego silna armia jest jak najszybciej nam niezbędna. Natomiast gospodarczo wydaje się, że wszystkie współczynniki, wskaźniki potwierdzają, że kraj się tak jak żaden inny w Europie, zwłaszcza Niemcy.

Wiele mediów donosiło o tym, że po tzw. "kryzysie wojennym" Niemcy wznowiły i zwiększyły wydobycie węgla. Czy Polska zmierza w tym samym kierunku?

Tak naprawdę istotą sprawy są technologie od strony takiej racjonalnej nisko lub zeroemisyjne, jeśli chodzi o przetwarzanie węgla. Jeżeli pozyskamy takie technologie, na przykład zgazowanie czy coś w tym rodzaju to pozyskiwanie węgla będzie bardziej ekologiczne. Tylko węgiel jest już dzisiaj sprawą polityczną i wszystko wskazuje na to, że ten incydent niemiecko-francuski z prezydentem Zełenskim to potwierdza, że tak zwana Komisja Europejska szuka tylko pretekstu do tego, żeby nie dawać nam należnych środków i utrudniać nam rozwój, mimo że, jak widać na na żywo, nie są w stanie tego robić.

Skoro węgiel jest sprawą polityczną, czy wobec tego jest plan, żeby nie było problemów z zakupem węgla na zimę jak w ubiegłym roku?

Tak. Jeśli chodzi o firmy energetyczne, mówię tu zwłaszcza o PGG, są zapasy, potwierdzają to firmy wydobywcze, nie powinno zabraknąć węgla w tym sezonie grzewczym.