Zapomniane miejsca na Śląsku - KWK Boże Dary była królową przemysłu! ZDJĘCIA

Kopalnia Węgla Kamiennego Boże Dary to istotny element przemysłowego dziedzictwa Katowic, który przez ponad siedem dekad kształtował historię śląskiego górnictwa. Jej początki sięgają 1901 roku, kiedy to książęta pszczyńscy zainicjowali budowę na terenach należących wówczas do Podlesia, niedaleko Kostuchny. Powstanie kopalni miało na celu eksploatację pokładu węgla Emanuel, znanego już od XVIII wieku dzięki kopalni Emanuelssegen (Murcki).

Pierwsze prace nad kopalnią rozpoczęto w 1901 roku, a już rok później ruszyło wydobycie. Kopalnia, nazwana Böer na cześć górniczego inspektora, w 1913 roku osiągnęła imponujący poziom wydobycia – 709 732 tony węgla. Wokół niej rozwijało się górnicze osiedle Böerschächte, finansowane przez przedsiębiorstwo, które stanowiło wzór dla kolonii robotniczych tamtych czasów. W 1923 roku, w wyniku reform administracyjnych w II Rzeczypospolitej, osiedle to zostało włączone do Kostuchny, tracąc swoją bezpośrednią administrację książęcą.

W 1937 roku, zgodnie z przemianami politycznymi i administracyjnymi, kopalnia przeszła rebranding i zmieniła nazwę na Boże Dary. Wraz z tym wydarzeniem zmieniono także nazwy szybów: Emanuel stał się Książę Maria, Książę – Harcerski, a Hans Heinrich – Harcerski I. Produkcja w tym czasie wynosiła około 420 000 ton węgla rocznie.

Po II wojnie światowej, kopalnia została nacjonalizowana i włączona do Mikołowskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego, a od 1 stycznia 1947 roku do Jaworznicko-Mikołowskiego ZPW. Kopalnia Boże Dary miała swoje wzloty, osiągając w 1970 roku rekordowy poziom wydobycia – 930 730 ton. Wyczerpywanie się zasobów kopalni Murcki doprowadziło jednak do decyzji o ich połączeniu od 1 stycznia 1976 roku. Wówczas Boże Dary zostały formalnie zintegrowane z kopalnią Murcki, tworząc kompleks wydobywczo-przetwórczy.

W historii kopalni zapisało się tragiczne wydarzenie z 18 lipca 1956 roku, kiedy to doszło do katastrofy górniczej, w której zginęło 24 górników i ratowników. W 50. rocznicę tej tragedii, 1 grudnia 2006 roku, na terenie kopalni odsłonięto pamiątkową tablicę w kaplicy św. Barbary, aby uczcić pamięć ofiar.

Na terenie kopalni Boże Dary zachowały się liczne obiekty zabytkowe, które są świadectwem jej bogatej historii. Ochroną konserwatorską objęto m.in.:

• budynek biurowy i cechowni,
• budynek rozdzielni,
• budynek dawnej kotłowni (obecnie warsztatowy),
• budynek dawnej łaźni,
• budynek związków zawodowych,
• dwa budynki warsztatowe,
• biura i warsztaty szybowe.

Te historyczne budynki przypominają o dawnych czasach i trudnej pracy górników, stanowiąc ważny element krajobrazu kulturowego Śląska.

Jednym z pracowników kopalni Boże Dary był Jan Himilsbach, który zdobył później sławę jako pisarz i aktor. Jego doświadczenia z pracy jako rębacza w kopalni wzbogaciły jego twórczość, czyniąc z Bożych Darów istotny element w jego artystycznej biografii.

Kopalnia Węgla Kamiennego Boże Dary, ze swoją ponad 70-letnią historią, stanowi nie tylko pomnik przemysłowej przeszłości, ale także trwałe świadectwo przemian gospodarczych i społecznych na Śląsku. Dziś jej struktury i pozostałości pełnią funkcję zarówno edukacyjną, jak i upamiętniającą, przypominając o górniczym dziedzictwie regionu.