Andrzej Stania

W naszym prawie nie ma narodowości ani mniejszości śląskiej. Są organizacje które zabiegają o uznanie śląskiej narodowości współpracując z fachowcami i biorą udział w pracach "Śląskiego Stołu". Póki co taka narodowość w polskim ustawodawstwie nie istnieje, choć nie jest wykluczone, że tak się kiedyś stanie - mówi Andrzej Stania, prezes Związku Górnośląskiego.

GUS, po dwuletniej opieszałości, ostrożnie odkrywa karty w sprawie deklaracji narodowości śląskiej. Dziś już wyniki badań niespecjalne szokują; świadczą jedynie o silnej odbudowie regionalnej samoświadomości. To obiecujący trend, świadczący o postkomunistycznym otrzeźwianiu.

W ogóle nie interesują mnie wyniki dotyczące deklaracji narodowości śląskiej publikowane przez Główny Urząd Statystyczny, bo takiej narodowości po prostu nie ma - komentuje dla DZ Andrzej Stania, prezes Związku Górnośląskiego.

To samo: "Dobrze, że ten cały następca jakoś kontynuuje me dzieło". Mijają 2 lata od wyborów samorządowych. Co się zmieniło?

No to mamy za sobą "śląski okrągły stół". Trudno dziś wieszczyć, co z tego zaczynu wyrośnie, ważne że w ogóle doń doszło. Nawet prezes Andrzej Stania ze Związku Górnośląskiego złamał się i mimo zapowiedzi bojkotu podjął wyzwanie.

Związek Górnośląski dawno już przekroczył granice groteski, ale zdaje się tego nie zauważać. Tym razem prezes Andrzej Stania ogłosił z pompą, że nie weźmie udziału w "Śląskim okrągłym stole", bo mu nie po drodze z konkurencyjnymi organizacjami walczącymi o śląskie dusze.

Nie ma języka śląskiego - jest gwara. Po co mnożyć liczbę języków i pogłębiać karę za grzech pychy jaką Jahwe zesłał na ludzkość przy budowie wieży Babel? - mówi Andrzej Stania, przewodniczący Związku Górnośląskiego w rozmowie z Dziennikiem Zachodnim. Rozmawia Agata Pustułka

Panie i Panowie, Obywatele i Obywatelki, Towarzyszki i Towarzysze, Umiłowani Parafianie! Nadchodzi wielka chwila, w której zostaną ogłoszone najważniejsze nagrody regionalne województwa śląskiego, jedyne w swoim rodzaju pośród 124 wręczanych tu corocznie Laurów, Diamentów, Szpilek, Miodów, Cegieł, Pucharów i Dyplomów, przyznawane jednogłośnie, czyli moim jednym głosem (jak mawiał sołtys Kierdziołek). Nagrody wolne od jakichkolwiek protekcji, faworyzacji, podszeptów i sugestii, zależne wyłącznie od moich własnych przemyśleń, sympatii, humorów i zmierzłości. Kliknijcie w zdjęcia i czytajcie.

Były prezydent Rudy Śląskiej zamierza zostać senatorem. Niewykluczone, że w izbie wyższej parlamentu spotka się z byłym marszałkiem województwa. Były wicemarszałek planuje dalszą karierę w Sejmie, gdzie chętnie znaleźliby się też byli włodarze Będzina i Czeladzi. Po kroku w tył w niedawnych wyborach samorządowych, nasi politycy przygotowują się do dwóch kroków w przód. I niestraszne im porażki.

W PRL-u byłby modelowym przedstawicielem śląskiej elity władzy: doświadczony reprezentant węglowej nomenklatury, taki co to i zakurzy, i za kołnierz nie wyleje, w kieszeni ma wszystkie potrzebne legitymacje partyjne, a w notesie bezpośrednie telefony do zaufanych kompanów na wszystkich piętrach aparatu.

Czy rudzianie już wiedzą na kogo zagłosują w niedzielnych wyborach? Tym, którzy wciąż się wahają pomóc mogła wtorkowa przedwyborcza debata z dwójką kandydatów do prezydenckiego fotela.

Związek Górnośląski ogłosił w poniedziałek, 19 kwietnia laureatów Nagrody im. Wojciecha Korfantego . Statuetki otrzyma sześć osób i instytucji za wybitne zasługi zasługi dla Górnego Śląska. Wśród nagrodzonych jest Marek Twaróg, redaktor naczelny "Dziennika Zachodniego". Ślązak, który Śląsk doskonale zna i rozumie.

Tożsamość narodowa zawsze tworzy się z czegoś „anarodowego”. Dopiero świadomy, systematyczny wysiłek elit prowadzi do wykreowania poczucia przynależności do wspólnego narodu. Tak zawsze było i nie inaczej jest w przypadku narodowości śląskiej - mówi prof. Tomasz Pietrzykowski, prawnik z Uniwersytetu Śląskiego, był wojewoda śląski, współautor (z Sarą Marondel) artykułu "Inventing a Nation: The Birth and Development of the Silesian Minority in Poland" ("Wymyślenie narodu: Narodziny i rozwój śląskiej mniejszości w Polsce"), który w tym miesiącu ukaże się na łamach czasopisma naukowego "International Journal of Minority and Group Rights".

Narodowy Spis Powszechny rusza 1 kwietnia i potrwa do 30 czerwca 2021 roku. - Dane zebrane w spisach służą do opracowania wielu strategii i programów rozwojowych dla kraju, regionów i gmin - pisze dyrektor Głównego Urzędu Statystycznego i przypomina, że udział w spisie jest obowiązkowy. Prezentujemy listę pytań, na które należy odpowiedzieć, podpowiadamy gdzie się spisać i jak zadeklarować narodowość śląską.

Dziś, 1 kwietnia, w pierwszym dniu Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2021r. przy Rondzie Topolczany obok rybnickiej Plazy europoseł Łukasz Kohut i Posłanka Monika Rosa ogłosili start kampanii billbordowej "Niech nas zobaczą - Jesteśmy narodowości Śląskiej".

Co należy wiedzieć o Narodowym Spisie Powszechnym 2021? Na pewno to, że jest obowiązkowy, a za brak udziału grozi grzywna. W tym roku po raz pierwszy spis odbywa się w internecie. Odpowiadamy na najważniejsze pytania, m.im.: jak to zrobić i w jaki sposób zadeklarować narodowość śląską. Ostatni spis ludności w Polsce odbył się w 2011 roku. Tegoroczny rozpocznie się 1 kwietnia i potrwa do 30 września.

Mam nadzieję, że wygranym nie będzie pandemia. Tę przykrą statystykę spis zapewne wykaże. Nie wiem, czy spis jest od wykazywania wygranych, ale liczę, że wygrają Ślązacy - jeśli pokażą, że stanowią liczącą się liczbowo i jakościowo siłę społeczną. Że wytrwają w swoich działaniach i przy nadarzającej się okazji osiągną swoje cele. Powrót do dobrej regionalności wyjdzie nam wszystkim na zdrowie - mówi prof. Tadeusz Sławek, były rektor Uniwersytetu Śląskiego, jeden z najwybitniejszych reprezentantów współczesnej myśli humanistycznej w Polsce, w rozmowie z Marcinem Zasadą.

Rozmowa z Grzegorzem Buchalikiem, który jest tłumaczem komiksu "Kajko i Kokosz we Krajinie Borostraszkōw" wydanego przez Egmont w języku śląskim.

Coś jest narzucane i to w sposób totalnie niezrozumiały i niespójny (…) Przy takim podejściu Panteon nie tylko nie spełni swojej roli, ale jeszcze bardziej zniekształci naszą historię – mówi Grzegorz Franki, prezes Związku Górnośląskiego, o przygotowaniach do stworzenia Panteonu Górnośląskiego w katowickiej archikatedrze. Miejsce, które ma upamiętniać wybitnych Górnoślązaków, na razie dzieli i budzi negatywne emocje.

Ślonsko Sztama pojawiła się przed biurem Prawa i Sprawiedliwości w Katowicach. Regionaliści napisali list do premiera. Po polsku, bo ślonski godki nie rozumie, choć jest "posłem z Katowic". Apelują o odrzucenie stanowiska MSWiA, które dostrzega w języku śląskim zagrożenie i sprzeciwia się uznaniu go za oficjalny język regionalny.

Spis będzie punktem odniesienia także dla nas, na Śląsku, nie dajmy się więc tym wszystkim szantażom moralnym ubranym w kpiny, żarciki na Fejsbuku, teatralne zdziwienia albo wręcz groźby - pisze Marek Twaróg, redaktor naczelny DZ. - Spiszmy się zgodnie z rzeczywistością, bez wygrażania komuś i bez słuchania podszeptów. No i miejmy świadomość, że władzy i propagandzie ręka nie zadrży – z pewnością zinterpretują wyniki, jak im wygodnie.

W latach 1922-1939 przez środek Górnego Śląska biegła granica polsko-niemiecka. Przykładowo Rybnik, Katowice, Tarnowskie Góry czy Lubliniec były po polskiej stronie, a Racibórz, Bytom, Gliwice czy Zabrze były po stronie niemieckiej. Ale było coś jeszcze dziwniejszego. Centrum współczesnego Zabrza było w Niemczech, a niektóre jego dzisiejsze dzielnice - jak Makoszowy czy Pawłów – były w Polsce.